Rize il merkezi, Gündoğdu, İyidere, Derepazarı, Güneysu, Çayeli, Kalkandere, Kendirli, Çaykent, Muradiye gibi çok sayıda belediye içme ve kullanma suyu ihtiyacını Salarha Vadisi’nin güneyindeki Andon Havzası’ndan karşılamaktadır.
Bozulmamış ormanları ve tertemiz topraklarının filtre ettiği hiçbir işleme ihtiyaç duyulmayacak kalitedeki sular burada bulunan Rize Belediyesi İçme Suyu Tesisleri’ne ulaşmakta ve 250 bin insanın kullanımına sunulmaktadır.
Bölgedeki ormanlar su havzası olması nedeniyle koruma altında alınmıştır. Bu ormanlardan süzülen sular kendini var eden binlerce bitki türüne hayat vererek denize kavuşmaktadır.
Bu sular Karadeniz’in diğer vadilerinde olduğu gibi enerji üretmek üzere, bölgede yaşayan bütün canlıların en temel hakkı olan suya erişme hakkı hiçe sayılarak şirketlere sunulmuştur. 6 yıl önce geliştirilen ve oluşan kamuoyu tepkisiyle henüz tamamlamayan Ambarlık 1 – 2 HES Projesi Rize Halkının ‘kaliteli ve yeterli suya erişim hakkını’ tehlikeye atan bir proje olması nedeniyle büyük öneme sahiptir.
Son derece hassas ve kırılgan bir ekosistemde, onun varlık nedeni suları ortamdan uzaklaştıran bir projeye 2006 yılında ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararıyla izin verilebilmiştir. Bu yanlış her türlü baskıyı göze alan, mahkeme masrafları için ahırdaki ineğini satarak hukuk mücadelesi yürüten yoksul yurttaşların direnci ile durdurulmuştur.
Bu girişimler 2010 yılında şirket çoğunluk hisselerinin bir İspanyol firmasına devri ve hazırlanan ÇED raporunun Çevre ve Orman Bakanlığı’nca kolaylıkla onaylanmasıyla yeni bir sürece taşınmıştır. Yine yaşam savunucusu yurttaşların girişimi ile söz konusu ÇED raporunun yürütmesi Rize İdare Mahkemesi’nce durdurulmuş, ancak yapılan itiraz sonucunda bizleri tatmin etmeyen bir gerekçe ile bu karar kaldırılmıştır. 11.01.2013 tarihinde Rize Adliyesi’nde bu davaya devam edilecektir.
TEMA Vakfı Rize Temsilciliği olarak; Bu hassas alanın en yüksek önem derecesinde korunmasını, Bütüncül planlama yöntemleri geliştirilmeden hiçbir surette dokunulmamasını, Bu kararların bütün paydaşların aktif katılımı ile birlikte alınmasını, Suyun bütün canlılar için hayat kaynağı olduğunun ve bu kaynağa kolaylıkla, güvenle erişebilme hakkının olduğunun bilinmesini bir kez daha istiyoruz.
Su Hayattır… Su Haktır…
Nevzat Özer
TEMA Vakfı Rize Temsilcisi