Polonya’nın Krakow şehri mimari özellikleriyle adeta bir şaheser. Şehir birbirinden güzel tarihi eserleri ve tarihi evleriyle açık hava müzesini andırıyor. Şehrin kalbi Avrupa’nın en büyük meydanı olan Market Meydanı’nda atıyor.
Avrupa’nın en büyük meydanı
Krakow’daki ikinci günümde Market Meydanı’nı, Tuz Madeni gibi önemli yerleri görme fırsatım oldu. Market Meydanı bugüne kadar gördüğüm en görkemli şehir meydandı. Market Meydanı, Avrupa’nın en büyük meydanı olarak kayıtlara geçmiş. Meydanda tarihi kiliseler ve dev bir katedral bulunuyor. Mimari özellikleriyle de Krakow bir şaheser.
Müze Şehir’ diye adlandırabileceğimiz bu şehirde şimdilerde ise turistik – hediyelik eşyaların satıldığı Kapalı Çarşı yer alıyor. Market Meydanı’ndaki Kapalı Çarşı, bizdeki bedestenleri andırıyor. Kapalı Çarşı’da geleneksel el ürünleri, hediyelik eşyalar satılıyor. Bu yapının ilk inşası Erken Ortaçağ Dönemi’ne denk geliyor. Ancak yapı 1555’deki büyük yangından sonra bugünkü seklini alacak şekilde yeniden inşa edilmiş. İçinde 100’e yakın küçük küçük dükkâncıklarda gizli kalmış el sanatlarını bulup ortaya çıkartabilir, el işi eserleri, saf yün kazakları, amber taşından yapılmış, gümüşle süslenmiş mücevheratları bulabilirsiniz. Yine bu meydan içinde göze çarpan yapılardan bir diğeri; Ratusz yani eski belediye binası ve gözetleme kulesi.
Şimdilerde Krakow Şehir Müzesi’ne bağlı olarak içinde bir tiyatro ve çok cici bir kafeterya barındırıyor. Yerel kıyafetleri içinde yaşlı insanlardan kurulu 7-8 kişilik bir orkestra ekibini görmek mümkün. Meydanda çiçekçiler de bulunuyor. Burada satılan çiçekler arasında ayçiçeği de var. Polonyalılar, satın aldıkları ayçiçeklerini kiliselere ve mezarlıklara götürüyor. Meydanda ücretsiz turlar ise büyük ilgi görüyor. Yabancı dil bilen Polonyalı gençler, düşük bir ücret karşılığı turistlere meydandaki tarihi eserler hakkında bilgi veriyor.
Savaşçı değil sanatçı bir millet
Eski Şehir Meydanı’na giden sokaklar da birbirinden enteresan ve hareketli. Özellikle, şehrin ana giriş kapısına giden Florianska Caddesi cıvıl cıvıl ve her an her aktiviteye yaz-kış hazır. Sokak tiyatrocuları, pandomim göstericileri, müzisyenler, sokak ressamları bu sokak üzerinde gösterilerini icra ediyorlar.
Burada Kırımlı Keman Sanatçısı Nadir Aliyev ile tanıştım. Nadir Aliyev, 20 yıl önce Kırım’dan Krakow’a taşınmış. Boş zamanlarında Market Meydanı’na giden bir caddede keman çalarak, para kazanıyor. Türkiye’ye ve Türklere büyük bir muhabbet duyuyor. Nadir Aliyev’in en büyük hayali bir gün Türkiye’ye gelmek ve İstanbul’u görmek.
Krakow halkı son derece sıcakkanlı ve misafirperver bir halk. Slovakya ve Çek Cumhuriyeti’ndeki yabancı düşmanlığı ve ırkçılık bu ülkede yok.
5 asırdır süren gelenek
Meydanda bulunan Azize Meryem Kilisesi, Avrupa’nın en güzel kiliselerinden bir tanesi. 1223 yılında yapılan bu kilise iki kuleye sahip. Kulenin biri Geç Gotik, diğeri ise Barok bitişli. Gotik bitişli kulenin en yukarıdaki penceresinden, 16. yüzyıldan bu yana her saat başı bir melodi çalıyor. Bu melodinin adi ‘Hejnal.’ Bu melodiyle Tatar Türkleri’ni hatırlıyor. Polonyalılar ve bu kenti ziyarete gelen turistler 1241 yılındaki Tatar baskını sırasında bir Tatar okçusu, kente yapılan bu saldırıyı haber vermek için bu melodiyi çalan borazancıyı, şehre giriş kapısının Barbakan’ın olduğu yerden okuyla boğazından vuruyor. Melodi yarım kalıyor. Savaşın neticesinde kent Tatarların eline geçiyor. İşte bu hikâyeyi hatırlatmak için 500 yılı aşkın bir süredir bu melodi her gün her saat başı çalıyor. Artık bu melodi şehrin bir simgesi haline gelmiş ve Azize Meryem Kilisesi’nin mihrabının açılış saati olan 12.00’de kent sakinleri ve turistler kulenin altına gelip toplanıyor ve bu melodiyi yarım kalmış haliyle dinliyor. Melodinin bitimiyle beraber bir alkış tufanı kopuyor. Bu melodiyi icra ettikten sonra borazancı halkı selamlıyor.
Polonya ordusu askerlerini andı
Market Meydanı’nda hayat gün boyu canlı bir şekilde devam ediyor. Meydanda Polonya Ordusu, I. Dünya Savaşı’nın 100. yıldönümüne özel etkinlikler düzenledi. I. Dünya Savaşı’nda ölen Polonyalı askerler düzenlenen etkinliklerle anıldı. Polonyalı askerler tarafından Market Meydanı’nda yerli ve yabancı ziyaretçilere geleneksel çorba ve çay ikramı yapıldı. Meydanda ayrıca, geleneksel kıyafetler giyen Polonyalı kızlar, limonata ikramı yaptı. I. Dünya Savaşı’nda kalma silahlar ve toplar sergilendi. Yabancı turistler de Polonyalı askerlerle hatıra fotoğrafları çekindi. Etkinliğe Polonya Devlet Başkanı Bronislav Komorowski de katıldı. Meydandaki askeri yürüyüşün ardından geleneksel Polonya türkülerinin ve askeri marşların okunduğu bir konser verildi. Konserde askeri marşları seslendiren Polonyalı askerlere, halk da eşlik etti. Polonya Devlet Başkanı Bronislav Komorowski ile askerlerle tek tokalaşırken, vatandaşlarıyla da fotoğraflar çekindi. Market Meydanı’nda düzenlenen etkinlikte Polonya Devlet Başkanı Komorowski ile tokalaşma fırsatım oldu. Komorowski, 2010 yılında Polonya uçağının Rusya’da düşmesi sonucu ölen Lech Kaçinski’nin ardından devlet başkanı oldu. Polonya, geçmişte yaşadığı acı günleri tekrar yaşamamak için ordusunun güçlenmesine büyük önem veriyor.
Polonya ordusu askerlerini andı
Market Meydanı’nda hayat gün boyu canlı bir şekilde devam ediyor. Meydanda Polonya Ordusu, I. Dünya Savaşı’nın 100. yıldönümüne özel etkinlikler düzenledi. I. Dünya Savaşı’nda ölen Polonyalı askerler düzenlenen etkinliklerle anıldı. Polonyalı askerler tarafından Market Meydanı’nda yerli ve yabancı ziyaretçilere geleneksel çorba ve çay ikramı yapıldı. Meydanda ayrıca, geleneksel kıyafetler giyen Polonyalı kızlar, limonata ikramı yaptı. I. Dünya Savaşı’nda kalma silahlar ve toplar sergilendi. Yabancı turistler de Polonyalı askerlerle hatıra fotoğrafları çekindi. Etkinliğe Polonya Devlet Başkanı Bronislav Komorowski de katıldı. Meydandaki askeri yürüyüşün ardından geleneksel Polonya türkülerinin ve askeri marşların okunduğu bir konser verildi. Konserde askeri marşları seslendiren Polonyalı askerlere, halk da eşlik etti. Polonya Devlet Başkanı Bronislav Komorowski ile askerlerle tek tokalaşırken, vatandaşlarıyla da fotoğraflar çekindi. Market Meydanı’nda düzenlenen etkinlikte Polonya Devlet Başkanı Komorowski ile tokalaşma fırsatım oldu. Komorowski, 2010 yılında Polonya uçağının Rusya’da düşmesi sonucu ölen Lech Kaçinski’nin ardından devlet başkanı oldu. Polonya, geçmişte yaşadığı acı günleri tekrar yaşamamak için ordusunun güçlenmesine büyük önem veriyor.
Tuz Madeni değil sanat eseri
Krakow’a bir saat mesafede bulunan Wieliczka Tuz Madeni, bir sanat eseri. Tuz Madeni’ne gün boyunca turlar düzenleniyor. Tur ücretleri 35 – 40 TL arasında değişiyor. Polonyalılar, Tuz Madeni’ne bile heykellere yapmışlar. Wieliczka Tuz Madeni’nin en önemli özelliği dünyanın en eski tuz madenlerinden biri olmasıdır. Madenin derinliği 327 metre, içindeki tünellerin uzunluğu 300 kilometre civarındır. Ancak ziyaretçilerin gezebildiği yol 3,5 kilometre uzunluğundadır. Bu bölgede insanların ve mitolojik karakterlerin heykelleri yer alır. Heykellerin bir kısmı ve şamdanlar tuzdan yapılmış. Ziyaretçi yolunun sonunda ise bir katedral yer alır. Madende bir yeraltı gölü, tahta şapeller ve tuz madenciliğinin tarihini anlatan bir müze bulunuyor. Krakow’a giderseniz Tuz Madeni’ne mutlaka uğramanızı tavsiye ederim.
Metin ve fotoğraflar: İbrahim Büyükeken
29.09.2015