Güvenilir Gıda İçin Danıştay Devrede!

İnsanların yaşamlarını sağlıklı olarak sürdürebilmesi için gerekli olan gıdayı kolayca elde etmesi ve bu gıdanın güvenilir olması gerekir. Bunu sağlamak devletin asli görevlerindedir. Türkiye doğru politikalar uygulaması halinde; içinde bulunduğu coğrafyanın olumlu etkisi, jeopolitik konumu, topraklarının verimliliği ve sahip olduğu genç nüfus gibi avantajlarıyla ihtiyacı olan gıdayı güvenilir ve yeterli bir ölçekte kolayca sağlayabilecek bir ülkedir.

ziratt-2

Ancak günümüz Türkiye’sinde güvenilir ve yeterli gıda konularında kamu politikası oluşturulurken; bilimsel esaslara dayanmayan, günü kurtarma kaygısı ile sınırlı, herkesin kolayca elde edebileceği, sağlıklı ve güvenilir gıda üretimi ve tüketimi yerine her olayda olduğu gibi kolaycı, üretimi esas almayan halka ve bilime dayanmayan politikalar sergilendiğinden, ülkemiz insanı için yeterli ve güvenli gıda üretilememektedir. Bu nedenle ulusal bir gıda politikamız yoktur ve ülkemiz çareyi dışarıdan gıda ithal etmekte aramaktadır.

Yaşanan bütün bu olumsuz gelişmeler yetmezmiş gibi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı gıda üretiminde toplumun yeterli, sağlıklı ve güvenilir gıdaya erişmesi için çabalayan TMMOB’ye bağlı sektördeki üç odamızı gıda üretimi ve tüketimi dışında tutacak vahim ve bir o kadar da trajik uygulamalara yol açabilecek yasal düzenlemeler hazırlamıştır.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı; 7 Ocak 2014 tarihinde Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik’in 10. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendini değiştirerek, gıda işletmelerinde zorunlu personel olarak çalışan mühendisler üzerinden gerçekleşen oda denetimini kaldıracak şekilde düzenlemeler yapmıştı. Bu meyanda gıda işletmelerinde çalışan mühendislerin bağlı bulundukları meslek odasından üye olduklarına dair belge alma yükümlülüklerini kaldırmıştı.

Bakanlık bu uygulaması ile meslek odalarımızın Anayasa ve kanunlarından aldıkları mesleki icra yetkilerini görmezden gelerek, ülkemiz insanının sağlığını adeta yok saymıştır. Toplumsal yarar ilkesini çiğneyerek, gıda denetimlerini yalnızca ALO 174 şikâyet hattına indirgeyen Bakanlık, gıda işletmelerinde istihdamı zorunlu personel olarak çalışan meslektaşlarımızın insan onuruna yakışmayan çok düşük ücretlerle, güvencesiz ve sadece kâğıt üzerinde diploma ticareti yoluyla çalıştırılmalarının da önünü açmıştır.

Sonuçta, güvenilir gıda üretimini sağlamak üzere eğitim almış mühendisler, gıda işletmelerinden uzaklaştırılmış ve halkın güvenilir ve yeterli gıdaya ulaşması zorlaştırılmıştır. Bu durum 2014 yılı Avrupa Birliği İlerleme Raporu’na da konu olmuş ve Türkiye’nin gıda güvenirliğini sağlamada eksiklikleri olduğu ve bu konuda ilerleme sağlanamadığı belirtilmiştir.

Tüm bunlardan hareketle TMMOB Gıda Mühendisleri Odası, Kimya Mühendisleri Odası ve Ziraat Mühendisleri Odası, güvenilir gıdaya erişimin temel bir insan hakkı olduğu anlayışı ve mesleki sorumluluğumuzun gereği olarak Bakanlık tarafından değiştirilen yönetmeliğin iptali için karşı dava açmıştır. Danıştay 10. Dairesi 27.11.2014 tarihinde odalarımızın itirazını yerinde görmüş, gıda işletmelerinde çalışan meslektaşlarımızın odaya üye olmasını ve ilgili odasından istihdamı zorunlu personel belgesi almasını mecburi kılarak yürütmesinin durdurulmasına karar vermiştir. Kararda, 5996 sayılı kanuna atıfta bulunularak halkın gıda güvenliği için mühendisin ve odaların gıda işletmelerindeki varlığının kaçınılmaz olduğu belirtilmiştir.

Halkımızın güvenilir gıdaya ulaşması ve meslektaşlarımızın kamu adına görevlerini en iyi şekilde yapmaları açısından son derece faydalı olacağına inandığımız bu sevindirici kararı kamuoyu ile paylaşırken, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nı söz konusu kararın gereğini yerine getirerek, ilgili yönetmelik değişikliğinden vazgeçmeye çağırıyoruz ve diyoruz ki: Gıda İşletmelerinde, ‘mühendis yoksa güvenilir gıda da yok!

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.

Yusuf Songül (Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı)

Dr. Ali Uğurlu (Kimya Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı)

Özden Güngör (Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı)