Nesli küresel ölçekte tehlike altında olan sürmeli kızkuşlarının binlerce kilometrelik göçü sırasında dünyadaki en önemli iki durağından birisi Ceylanpınar ve Urfa bozkırları. Bölgedeki geleneksel tarım alanlarında dinlenen ve beslenen sürmeli kızkuşu daha sonra zorlu göçüne devam ediyor. Doğa Derneği’nin araştırmaları bölgede sulu tarıma geçilmesi nedeni ile türün küresel ölçekte yok olabileceğini gösteriyor.
Dünyada 11.200 sürmeli kızkuşunun kaldığı tahmin ediliyor. Sürmeli kızkuşlarının (Vanellus gregarius) son bireyleri her yıl iki kez Orta Asya ve Afrika arasında uzun bir göç yolculuğuna çıkıyor. Yazları Orta ve Güney Rusya ile Kazakistan’da üreyen kuşların çok büyük kısmı, kışlamak için Arap Yarımadası ve Afrika bölgelerine uçuyor. Bu uzun ve tehlikeli yolculukta Anadolu’ya da uğruyor. Ceylanpınar ve Urfa bozkırları ise en önemli duraklama alanlarından birisi.
2007 yılı göç döneminde Doğa Derneği ve doğa korumacılar tarafından yapılan araştırmalar sonucunda 3.200 bireyin Ceylanpınar İlçesi TİGEM sınırları içerisinde göç esnasında konakladığı belirlendi. Sonrasında uydu vericisi takılan bir bireyin gönderdiği sinyal sayesinde Anadolu, uzun göç yolculukları sırasında konakladıkları en önemli iki yerden biri olarak tescillendi.
2007 yılından beri sürdürülen çalışmalar tür üzerindeki en önemli tehdidin geleneksel tarımdan sulu tarıma geçiş ve mısır gibi tarım ürünlerinin ekimi nedeniyle sürmeli kızkuşunun yaşam alanlarının yok olması olduğunu gösterdi. Bir diğer tehdit ise insanlar tarafından avlanmak. Özellikle Ceylanpınar gibi Kobani’nin de içerisinde yer aldığı bozkır alanlarında konaklayan tür, göçüne devam edebilmek için şiddetli çatışmaların tam ortasında duraklamak ve beslenmek zorunda.
Bölgede birçok tür ve alanın korunması için çalışan Doğa Derneği araştırmacıları ve üyeleri sürmeli kızkuşunu göç döneminde izlemekte ve yaşam alanlarını korumak için çalışmakta. Bu yıl da sonbahar göçü gözlem çalışmalarında Ceylanpınar TİGEM arazisinde 150 civarında birey tespit edildi. Kobani sınırında olan bölgede yapılan çalışmalar güvenlik riskine rağmen ara verilmeden gerçekleştirildi.
Saha araştırmasını yürüten Doğa Derneği Güneydoğu Bölge Sorumlusu Turan Çetin “Ortaklarımızın Kazakistan’da uydu vericisi taktığı 5 sürmeli kızkuşunun sinyallerini izleyerek araştırma ve koruma çalışmalarımızı yürütüyoruz. TİGEM arazisinin de içerisinde yer aldığı Ceylanpınar Önemli Doğa Alanı ve Akçakale Bozkırları Önemli Doğa Alanı kritik öneme sahip. Bu sene güvenlik riskine rağmen çalışmalarımıza Şanlıurfa’daki gönüllülerimiz çok destek veriyor. Araştırmalarımız tür üzerindeki en önemli tehdidin geleneksel kuru tarımın yerini sulu tarımın alması nedeniyle yaşam alanlarının yok olması olduğunu gösteriyor. Halbuki sırf beslendikleri tarım alanlarındaki böceklerin nüfusunu kontrol altına aldıkları için bile bu nadir canlının korunması lazım” dedi.