1. Dünya iklim tarihinde birçok kez ısınma ve soğuma dönemleri yaşandı ancak şu an yaşanan ısınma hem çok hızlı hem de göreceli olarak daha kapsamlı. Dünyanın her yerinde bulunan kara parçaları ve deniz suyu sıcaklıkları hızla artıyor.
2. Sıcaklıklardaki bu ani ve hızlı artış, dünyamız kara ve deniz buzullarının erimesine yol açıyor. Grönland ve Antarktika buzulları hacminden kaybederken, Arktik buzulları daha da küçüldü ve inceldi. ABD’nin birçok bölgesinde kış kar örtüsü inceldi ve kış mevsimi daha kısa sürmemeye başladı. Bu durum ülkemiz ve diğer birçok ülke için de geçerli.
3. İnsan faaliyetleri sonucu serbest kalan karbon ve metan gibi birçok molekülün sera gazı etkisi yaptığı biliniyor. Bizler petrol ve kömür gibi fosil yakıtları kullandığımız sürece de bu durum sürüp gidecek. Fabrikalar, fosil yakıtlı enerji santralleri ve ulaşım için petrol türevlerini kullanmamız kaçınılmaz ve zincirleme olarak sera gazlarını serbest bırakıyoruz. Konut yapımı ve tarımsal faaliyetler de sera gazı üretimini destekliyor.
4. Sera gazları yeryüzüne gelen güneş ışınlarının geri yansımasına engel olur. Bu durum sıcaklığın yerde hapsolmasına ve ısının yükselmesine neden olur. Yapılan tüm gözlemler, ısınmanın baş sorumlusu olarak sera gazlarını işaret etmektedir.
5. Normalde güneş yüzey sıcaklığını artırmakta, doğal döngü içerisinde küçük ısı farklarıyla durum değişmektedir ancak sera gazları var olan döngüyü değiştirmiş ve bu durum bilim adamlarınca gözlemlenmiştir.
6. Küresel ısınmanın en önemli etkileri, tatlı su kullanılabilirliğinde olumsuz değişimler, ısı dalgalanmaları, aşırı yağışlar ve seller, meteorolojik olaylarda dramatik değişiklikler, buzullarda erime, deniz seviyelerinde yükselme, kıyı şekillerinin bozulması gibi sonuçlardır. Dünyanın herhangi bir bölümünde yaşanan küresel ısınma kaynaklı bir sonuç, dünyanın diğer bölümlerinde de hissedilmekte yani tüm gezegeni etkilemektedir.
7. Global ısınmanın birkaç olumlu sonucu bulunuyor; meteorolojik koşulların değişmesi sonucu gelen aşırı yağışlarla göreceli bir tarımsal ürün artışı, kuraklıkla ve tarımsal zararlı böceklerle mücadelenin kolaylaşması gibi.
8. Sera gazı emisyonlarını engelleyerek, küresel ısınmayı yavaşlatabilir ve etkilerini hafifletebiliriz. En çok görülen sera gazı olan karbon dioksiti tutmak suretiyle, sera gazını azaltmak ve dünyamızı daha güvenli hale getirmek mümkündür.
9. Buna ek olarak, küresel ısınmanın getirdiği kaçınılmaz değişikliklerle yaşamaya devam etmek için altyapı, ulaşım ve tarıma yatırım yaparak, mevcut duruma uyum sağlayabiliriz…
Yazı: Yeşim Köktürk, Fotoğraf: Mehmet Kıran