“Türkiye’nin 4 akbaba türünün de (küçük, sakallı, kızıl ve kara) Aras ve Arpaçay vadilerinde yüksek sayılarda yaşadığı bu bölge, Güney Afrika’dan Meksika’ya birçok ülkede yıllardır faaliyette olan akbaba lokantalarını ilk kez Türkiye’de kurmak için en iyi noktadır. Gelen turistlerin oturup resim çekeceği gizli bir gömü (hide) kurulacak, bırakılan leşler akbabaları ve diğer yırtıcı kuşları çekecek ve doğa turistleri de gelen akbabaları gözleyip fotoğraflayacaktır. Afrika belgesellerindeki görüntülerin benzerlerini Iğdır’da da görüyoruz. Türkiye’den, Bulgaristan akbaba lokantasına doğa turları düzenlenmektedir ve oraya döviz gitmektedir. Hâlbuki Doğu Anadolu’da daha çok akbaba vardır ve doğa turizmi Doğu Anadolu için önemli bir gelir kaynağı olabilir. Yaptığımız gözlemlerde, Türkiye’nin dört akbaba türünü de bu bölgede sürekli olarak kaydetmekteyiz. Iğdır’da bir Akbaba Lokantası kurulması, yollarda çarpılan ya da kendi kendine ölen hayvanların (at, eşek, köpek, yaban domuzu vb.) toplanıp bu alana bırakılması, yerli ve yabancı yaban hayatı fotoğrafçılarına bu alanın tanıtılması gerekmektedir. Burası aynı zamanda dünyanın Ağrı Dağı manzaralı ilk akbaba lokantasıdır.
KuzeyDoğa Derneği, önceki yıllarda bu konuda pilot çalışmalar gerçekleştirmiştir. Aras Nehri kıyısı, Tekealtı Dağı ve Tuzluca çöplüğüne bıraktığımız leşlere her türden düzinelerce akbabanın geldiğini belgeledik. Iğdır, Türkiye’nin ilk Akbaba Lokantası için çok ideal bir noktadır. Böyle bir ilk, bu ilimizi önemli bir doğa turizmi merkezi yapacak, gündeme taşıyacak, ekonomiye fayda sağlayacak ve soyları tükenen akbabaları besleyen Türkiye’nin doğa koruma konusundaki hassasiyetini tüm dünyaya gösterecektir. Iğdır’da Yeşil Kuşak içerinde Iğdır Çevre ve Orman İl Müdürü Taner Tazegün ile belirlediğimiz alan akbabalar için çok uygundur. Akbabaların kısa sürede buraya alışacaklarını ümit ediyoruz. Daha sonra Yeşil Kuşak Kent Ormanında yapılacak bir kuş gözlem kulübesi ile başta Iğdır halkı olmak üzere tüm doğaseverler akbabaları bu bölgede yakından izleyebilecektir.
Akbabalar, doğanın çöpçüleridir. Ekolojik açıdan çok faydalı bir görev yaparlar ama dünya çapında akbabaların soyları çok tehlikededir. Veterinerlikte kullanılan bazı ilaçlar, bu ilaçların verildiği hayvanların leşleriyle beslenen akbabalarda böbrek çökmesine yol açarak, örneğin Hindistan’da akbabaların 100 kat azalmasına yol açmaktadır. Aynı krizin Türkiye’de de olmasından endişeli olduğumuzdan, Akbaba Lokantası akbabalara kimyasal madde olmayan bir yiyecek kaynağı da sağlamaktadır. Kurşun akbabaları zehirlediğinden, akbabalara bakır kurşunlarla vurulmuş hayvan leşleri verilmektedir. Kurşun hem insan hem de hayvanlara zararlı olduğundan, bazı ülkeler artık bakır mermilere geçmektedir. Ülkemizde de avcılıkta bakır mermilere geçisin olması, kurşunun insanları ve doğayı zehirlememesi açısından çok iyi olacaktır. Çünkü kurşun sağlığa çok zararlıdır ve en iyi temizlenmiş av etinde bile kurşun kalıntılarına rastlanmaktadır. Gözle görülmesi zor olan kalıntılar bile insan sağlığına çok zararlıdır.
Akbabalar kuşların ekolojik işlevlerinin son halkasını oluştururlar. Doğada ölmüş ve çürümeye başlamış canlıları tüketerek, çürükçül bakterilerin ve mikropların ortama yayılmasını önlerler. Akbabalar leş bulmak için günde 400–500 km yol kat edebilirler ve bunu yaparken çoğu zaman enerji harcamadan sıcak hava akıntılarını kullanarak süzülürler. Akbabaların bu kadar fazla yol almalarındaki diğer bir sebep ise 3 metreye yaklaşan kanat açıklıklarıdır. Eğer akbabalar olmasa ne olurdu sorusunun en güzel örneği, Hindistan’da görülmektedir. Hindistan’da ineklerde kullanılan ağrı kesici ilaç diclofenac, inekler öldükten sonra leşlerini yiyen akbabaların böbreklerinin çökmesine neden olarak en yaygın akbaba türlerinin %95 ila %99 oranında azalmasına sebep olmuştur. Akbabaların sayılarının azalmasıyla ölen hayvan leşleri ortada çürümeye başlamış ve bunlarla beslenen sokak köpekleri bazı bölgelerde 20 misli artmıştır. Dünyada kuduz ölümlerinin çoğu Hindistan’da görülmektedir. Akbabaların yok oluşunun, sadece 2006 yılına kadar Hindistan’da fazladan 50,000 kuduz ölümüne yol açtığı hesaplanmıştır. Ayrıca akbabaların yok olması ölülerini akbabalara bırakan Zerdüşt mezhebi Parsılar için de ruhani bir krize yol açmıştır. Şimdi Hindistan’da da akbabaları beslemek için Akbaba Lokantaları kurulmuştur. Bu şekilde akbabaların tekrar sayılarının artması hedeflenmektedir.
Akbaba lokantalarının en önemli amacı akbabaların neslini devam ettirmek olsa da, bu lokantalarda gelen kuş gözlemciler, doğa fotoğrafçıları ve doğaseverler, doğa turizmi yoluyla bölgeye ekonomik olarak katkı da sağlarlar. Öyle ki Bulgaristan, Meksika, Güney Afrika, Nepal ve İspanya gibi ülkeler bu tür aktivitelerden k 〠浣〠瑰㸢ﱂﱴﱧ潤慬琿洿欠棢攠政汫ⱥ欠棢㬲 6 tContentID
tCategoryID
ClassID 㿿 Priority
Header 㿿 Spot azanç sağlayarak, bunu bir sektör haline getirmiştir.”
