Doğu Anadolu’da en çok kuş türü (277) kaydedilen Kars-Iğdır sınırındaki Aras Nehri Kuş Cenneti’nde 2006’dan beri faaliyet gösteren Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi, 22 Mayıs Dünya Biyoçeşitlilik Günü’nü bölge halkı, Iğdır Orman ve Su İşleri İl Müdürü Mete Türkoğlu ve de KuzeyDoğa Derneği’nin İngiltere, Güney Afrika ve Türkiye’den gelen yedi gönüllüsü ile birlikte 80 kuşu halkalayarak kutladı.
Her yıl ilkbahar ve sonbaharda toplam 5 ile 6 ay, her gün 16 saat çalışan istasyonda yapılan kuş araştırma, halkalama, çevre eğitimi, doğa turizmi geliştirme çalışmaları Iğdır Orman ve Şu İşleri İl Müdürlüğü, KuzeyDoğa Derneği ve Kafkas Üniversitesi işbirliğiyle yürütülüyor. 22. halkalama sezonunu yürüten istasyon, 2017 ilkbahar kuş halkalama çalışmalarına 27 Mart 2017 günü başlandı. Çalışmalara bu sezon 3 ülke ve 9 şehirden 16 kişi katıldı. Bu yıl şimdiye kadar 57 günde 89 türden 3611 kuşun halkalandığı Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi’nde 22 Mayıs Dünya Biyoçeşitlilik Günü kutlaması yapıldı.
Bu sene Dünya Biyoçeşitlilik Günü, ‘Sürdürülebilir Turizm’ teması altında kutlandı. Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (CBD) Sekretaryası tarafından yapılan açıklamada ‘insanın biyolojik çeşitliliği koruma ya da yok etme gücüne sahip olduğu, ancak ‘Doğaya bir şey olmaz!’ yaklaşımının dünya genelinde doğal varlıkların tahribatını arttırdığının ve birçok canlı türünün yok oluşunu başlattığının’ altı çizildi. İnsanın kontrolsüz hırsları nedeni ile yaptığı tahribatların, dünyayı hiç bu kadar ciddi boyutlarda tehdit eder duruma gelmediğini vurgulandı.
Dünya Biyoçeşitlilik Günü ile ilgili olarak KuzeyDoğa Derneği Başkanı, Utah ve Koç üniversiteleri öğretim üyesi Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu ise şunları söyledi: “22 Mayıs 2010 tarihinde imzalanan uluslararası sözleşmenin ardından 22 Mayıs ‘Dünya Biyolojik Çeşitlilik Günü’ olarak kutlanmaktadır. 2017 yılının Birleşmiş Milletler tarafından ‘Kalkınma İçin Sürdürülebilir Turizm Yılı’ ilan edilmesinden dolayı, 2017 Dünya Biyoçeşitlilik Günü teması da ‘Sürdürülebilir Turizm’ olarak seçildi. Biyoçeşitlilik, ekoturizm ve yaban hayatı başta olmak üzere doğa odaklı turizmin temelini oluşturur. Doğal alanları ve biyoçeşitliliği korumak, turizme dayalı ekonomiler için de çok önemlidir. İyi yönetilen bir turizm sektörü, yaban hayatı, doğal alanları ve biyoçeşitliliği koruyarak hem biyoçeşitliliği hem de daha iyi korunan sağlıklı doğal alanlarda yapılan turizmin gelirini arttırabilir.
2013 yılında Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından Doğu Anadolu’nun ilk tabiatı koruma alanı olmaya aday gösterilen ve 277 kuş türü ile Doğu Anadolu’nun en zengin kuş cenneti olan Aras Nehri Kuş Cenneti’nin tabiatı koruma alanı ilan edilmesi, Kars, Iğdır ve Doğu Anadolu’da ekoturizm için büyük fayda ve marka değeri sağlayarak, Türkiye’nin ekoturizm ve doğa zenginliğinin uluslararası tanınırlığını da arttıracaktır. Düzinelerce ülkeden gelen yüzlerce gönüllünün desteklediği kuş araştırma, bilimsel turizm ve gönüllü turizm çalışmaları, Aras Nehri Kuş Cenneti’ni Iğdır’ın en önemli ekoturizm bölgesi haline getirdi. Aras Nehri Kuş Cenneti korunarak, kuş gözlem kulesi, konukevi ve ziyaretçi merkezi gibi yatırımlarla Iğdır’ın ekoturizm merkezi ve dünya çapında bir marka noktası haline gelmelidir. Ulusal ve uluslararası basında yüzlerce yazıya, televizyonda düzinelerce habere ve birçok belgesele konu olan Iğdır Aras Nehri Kuş Cenneti, aynı zamanda Iğdır’ın ve Doğu Anadolu’nun dünya çapında tanıtımı ve turizm kalkınması için de çok önemli bir noktadır.”
Şekercioğlu, Aras Nehri Kuş Cenneti’nin öne çıkan değerlerini şöyle sıraladı: “Kars-Iğdır illerinin buluştuğu noktada yer alan Aras Nehri Kuş Cenneti’nde,
-Barındırdığı en az 277 kuş türü ile Türkiye’deki kuş türlerinin % 57’sının yaşadığı,
-Sadece 10 km2 bir alan içinde farklı 9 ayrı habitat yani yaşam alanının bulunduğu,
-Ülkemizde Samsun-Adana hattının doğusunda en çok kuş türünün kaydedildiği,
-Sadece 11 yılda Türkiye’deki 818 omurgalı kara hayvanı türünün % 47’sinin kaydedildiği,
-Dünya çapında nesli tehlikede ve tehlikeye yakın en az 34 canlı türünün yaşadığı,
-Halkalanan 86 binden fazla kuşun 3 kıtada düzinelerce ülkeden ve ülkeye göç ettiği,
-Kuşların konaklama, beslenme ve üremeleri için dünya çapında kritik öneme sahip olduğu,
-Karşıladığı 4 Ramsar sulak alan kriteri ile dünyaca önemli bir sulak alan olduğu unutulmamalıdır.”
“2005’de keşfettiğim bu muhteşem sulak alanda kurduğumuz Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi halkalama istasyonunda, DKMP, Kafkas Üniversitesi ve fedakar gönüllülerimizin işbirliğiyle 11 yılda 184 türden 86 binden fazla kuşa göçlerini takip için Türkiye halkası taktık. 277 kuş türü tespit ederek Aras Nehri Kuş Cenneti’nin Doğu Anadolu’nun en zengin kuş cenneti olduğunu belgeledik. Alanda henüz kaydetmediğimiz ama yakın çevrede yaşayan en az 52 diğer kuş türü daha olduğundan, araştırmalar devam ettikçe Aras Nehri Kuş Cenneti’nin 300 kuş türünü geçeceğine eminiz. Kuşlara taktığımız uydu vericileri ve diğer takip cihazlarıyla 3 kıtada düzinelerce ülkeye göçlerini takip ettik. 29 ülkeden ve düzinelerce üniversiteden yüzlerce gönüllü öğrenciyi eğittik.
Iğdır’ın Tuzluca İlçesi Yukarı Çıyrıklı Köyü’nde, Aras Nehri ve Iğdır Ovası önemli doğa alanlarının kesişiminde bulunan ve karşıladığı 4 Ramsar kriteri ile dünya çapında önemli bir sulakalan olan Aras Nehri Kuş Cenneti, etrafı kurak bozkırla çevrili bir vahadır. Aras Nehri Kuş Cenneti, Avrupa ve Sibirya’dan Ortadoğu ve Afrika’nın zorlu coğrafyalarına gidip gelen milyonlarca kuş için bu göç koridoru üzerindeki en hayati konaklama, beslenme, üreme ve kışlama alanlarından olduğu için, 2013 yılında Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından Doğu Anadolu’nun ilk tabiatı koruma alanı olmaya aday gösterildi.”