Ülkemiz bulunduğu konum itibariyle dünyanın en önemli madenlerine sahip durumdadır. Bu madenlerin çıkarılıp işlenilmesi ülke ekonomisi için elbette önemli ancak maden ocağı açmak için ormanlarımızın yok olması gelecek nesiller için adeta bir tehlike. Ayrıca son yıllarda enerji sektöründeki atılımlar sonucunda başta Karadeniz Bölgesi olmak üzere debisi yüksek tüm akarsular üzerinde kurulan hidroelektrik santralleri de tarım arazilerini ve bölge yaşamını olumsuz yönde etkilemiştir.
Ülkemizin en önemli oksijen kaynaklarından Kazdağları son yıllarda altın, gümüş bakır ve diğer madenler için santim santim kazılırken, Karadeniz’in hırçın dereleri tek tek kurumaktadır. Enerji ve maden için sadece ormanlar ya da nehirler yok edilmiyor. Kültürel tarih mirasları da kasıtlı ya da kasıtsız yok ediliyor. İnsanlık tarihinin geçmişine ışık tutacak nitelikteki antik şehirler de bu durumdan nasibini alıyorlar.
Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında sular altında kalmaması için tarihçilerin olağanüstü çaba harcadığı Hasankeyf bu durumdaki antik şehirlerin en belirgin örneğidir. Son günlerde böyle bir çaba Çanakkale’de yapılmaktadır. Bayramiç’e bağlı Kurşunlu Köyü’nün hemen yanında açılmak istenen felspat madeni başta köy halkı olmak üzere tüm çevrecilerin ve arkeologların tepkisini çekmiştir. Çünkü Kurşunlu Köyü sınırları içerisinde yer alan Skepsis antik kenti açılacak olan maden sahasından etkilenecektir. Belki de isimlerini dahi bilmediğimiz onlarca antik şehir ya bir kurşun ya da bir bakır madeni sahasında yok olup gitmiştir.
Asya ve Avrupa’nın stratejik kesişme bölgesinde olmasından dolayı Anadolu, tarih öncesi çağlardan beri pek çok uygarlık için beşik olmuştur. Bu uygarlıkların bir kısmı günümüze kadar ulaşabilmiştir. Anadolu tarihinin geçmişine ışık tutacak nitelikteki bu yerleşim birimleri koruma altında olması gerekirken ne yazık ki bazen sit alanı statüsünden çıkarılıp tarihi ve kültürel miraslar dolaylı yoldan yok edilmektedir.
Aslında yapılacak olan gayet basit bir araştırma, ülkemizde son yıllarda arkeoloji konusunda oldukça başarılı çalışmalar yapılmaktadır. Anadolu’nun bereketli topraklarında yer alan onlarca antik şehir yapılacak olan çalışma ile gün yüzüne çıkartılarak yapılması düşünülen madenlere ya da enerji inşaatlarına kurban edilmemelidir.
Fehmi Şenyiğit