Geçen yıl ilk defa tüm karar vericiler, mavi yüzgeçli orkinosun yıllık avlanma kotasını bilimsel çalışmalara dayandırarak belirlemiş ve büyük bir gelişme kaydedilmişti. Ancak WWF, Uluslararası Atlantik Balıklarını Koruma Komisyonu’nun (International Commission for the Conservation of Atlantic Tunas, ICCAT) Batı Atlantik ve Akdeniz’de avlanma kotasında herhangi bir artışın, türün toparlanması sürecini tehlikeye atacağı için bu yıl herhangi bir artışın olmamasını talep ediyor.
ICCAT’in son yıllarda oluşturduğu güçlü mavi yüzgeçli orkinos yönetimi, şimdiden Batı Atlantik ve Akdeniz’de olumlu etkisini gösteriyor. İyileşme eğiliminin devamlılığı için, ICCAT Bilim Komitesi yeni bir stok değerlendirme çalışması yapana kadar hâlihazırdaki yönetim ölçütlerinin katı bir şekilde uygulanması gerekiyor.
Bilim dünyası, Batı Atlantik ve Akdeniz’de mavi yüzgeçli orkinos için yeni bir değerlendirme yapılmadığından 2012’de yürütülen değerlendirme çalışmalarına göre öneride bulunuyor. ICCAT Bilim Komitesi, mevcut avlanma kotasında önemli bir değişiklik yapılmamasını ve özellikle geçen yıl kabul edilen miktarın (13.400 ton) değişmemesi durumunda balık stoklarının 2022 yılında tamamıyla toparlanmasının mümkün olacağını belirtiyor.
Bilimsel çalışmaları göz ardı etmek, geçmişte mavi yüzgeçli orkinos avcılığının yönetimini ciddiye almayan ICCAT’i karanlık günlerine geri götürebilir. WWF, ICCAT’e orkinos avcılık kotasının, yeni bir bilimsel değerlendirme yapılmadan arttırmaması yönünde çağrıda bulunuyor.
Kota neden artırılmamalı?
Mavi yüzgeçli orkinos çiftliklerinde izlenebilirlik konusu, çözülmeyi bekleyen önemli bir boşluk. WWF’in son araştırmalarına göre, mevcut avlanma kayıtlarının, avlanan balıkların kaynağını ve biokütlesini doğru tespit etmede yetersiz kaldığını ve bu durumun aşırı avcılığın hiç de azımsanmayacak ölçüde olduğunu gösterebileceğini ortaya koyuyor. Kayıt dışı avcılığın önünü kapatmak için yakalanan ve çiftliklerde kafeslenen balık miktarının doğruluğunu acilen garanti altına almalı.
Filoların aşırı kapasitelerine yönelik ölçütler, stokların toparlanması için engel teşkil ediyor. Bilim Komitesi, mevcut filo kapasitesinin, bugünkü avlanma kotasının üzerinde olmasına imkân tanıdığını belirterek, bu konudaki endişesini dile getiriyor.
Gözler ICCAT toplantısında
ICCAT’in 23. Yıllık Olağan Toplantısı 18 – 25 Kasım tarihleri arasında Cape Town, Güney Afrika’da gerçekleşecek. WWF, dünyanın ikonik balık türlerinden biri olan mavi yüzgeçli Atlantik orkinosunun geleceğini şekillendirecek avlanma kotaları ve diğer yönetim ölçütleri konuları hakkındaki müzakereleri ve alınan kararları yakından takip edecek.
WWF’in ICCAT 2013 talepleri:
– Toplam avlanma kotasında 2013 seviyesinin (13.400 ton) korunması, herhangi artışın olmaması.
– Balıkçılık olanaklarına göre gerçeği yansıtan avlanma kapasitesinin belirlenmesi için kapasitesi azaltımı planının gözden geçirilmesi ve güçlendirilmesi.
– Gırgır tekneleri ve balık çiftlerinde balık avlanma miktarının belirlenmesi ve izlenebilirliğin sağlanması için mevcut işleyişte köklü değişimin olması.
– ICCAT Bilim Komitesi’nin 2015 yılında daha güvenilir ve sağlam bir stok değerlendirmesinin yapılmasına liderlik etmesi için geliştirdiği yeni yöntem ve veri elde etme çabalarının sonuna kadar desteklenmesi.
Mavi yüzgeçli orkinos hakkında:
Eğer Akdeniz’de ikonik bir tür belirlenecek olsa bu şüphesiz, en büyük ve ticari açıdan dünyanın en değerli balıklarından biri olan mavi yüzgeçli Atlantik Okyanusu olurdu. Tam da bu sebepten dolayı, mavi yüzgeçli Atlantik orkinosu, başlıca üreme alanı olan Akdeniz’de on yıllarca aşırı avlanmış ve yasadışı avcılığın kurbanı olmuştur. Bin yıldan beri mavi yüzgeçli orkinos balıkçılığının yapıldığı Akdeniz’de, 20. yüzyılın son 10 yılında daha önce bilinmeyen doğadan canlı yakalama yöntemi kontrolsüz bir şekilde gelişti ve Akdeniz, hızlı ve yoğun bir şekilde bozulmaya başladı. Büyük canlı tuna balığına olan talebin artmasıyla büyük gırgır tekne sektörü gelişti ve Akdeniz’deki yayılımı arttı. Bu yeni tehdit konusundaki ilk uyarıyı yapan WWF, 2001 yılından beri uluslararası kampanyalar aracılığıyla mavi yüzgeçli orkinos stoklarının çökmesini engellemek; balıkçılık faaliyetlerinin akılcı ve sürdürülebilir olmasını sağlamak için çalışıyor.