Antalya’nın ilk oteli, ilk seyahat acentesi hangisi? Antalya’da her şey dâhil sistemini ilk olarak hangi tesis başlattı? Almanlar, Antalya adını ilk kez nasıl duydu? Antalya Tanıtım AŞ, bu soruların yanıtını Hüseyin Çimrin’in iki ciltlik ‘Bir Zamanlar Antalya’ kitabından derledi…
Antalya’nın turizmin başkenti olduğu biliniyor. Ancak, bu alandaki ilkleri pek bilinmiyor. Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO), kentin ilk Almanca rehberi Hüseyin Çimrin’in, yılların birikimiyle ‘Bir Zamanlar Antalya’ adıyla iki ciltte topladığı kitaplarını bastı.
ATSO’nun bastığı kitaplar, kentin turizm tarihine de ışık tutuyor. ATSO ve Antalya Tanıtım AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Osman Budak, kitapların yoğun ilgi görmesinden dolayı beşinci basımının yapıldığını hatırlatarak, “Bu kitaplar toplamda 1.200 sayfaya ulaşıyor. Antalya Tanıtım AŞ olarak, kitapta yer alan kentin turizmdeki ilklerini derledik” diyor.
Budak, söz konusu kitaplardan derledikleri Antalya’nın turizmdeki ilklerini şöyle özetliyor: Antalya’da ilk tarihi eser 1919’da toplandı, ilk müze Süleyman Sabri Erten tarafından 1922’de kuruldu. Günümüzde sayıları 18’e ulaşan müzelerimizin yıllık ziyaretçi sayısı 3,5 milyonu buldu. Antalya’nın ilk oteli Trak Otel 1939’da, ilk turistik oteli Teras Otel ise 1956’da hizmete girdi. Geçen yıl itibarıyla Antalya’daki çeşitli sınıflardaki otel sayısı 890’ı, yatak kapasitesi ise 385 bini aştı.
Aspendos Tiyatrosu’nun kapıları, ilk kez 1953 yılında Ankara Devlet Tiyatrosu’nun temsil vermesi için halka açıldı. Antalya Havalimanı’nın ilk pisti 1954’te açıldı, uluslararası hava trafiğine uygun hale gelmesi de 1985 yılını buldu.
Antalya’nın ilk tanıtım kitabı 1956’da yayınlandı
Antalya’nın ilk tanıtım kitabı olan ‘Pictures of Antalya’ 1956’da yayınlandı. İlk tanıtım broşürü ise 1958 yılında basıldı. Konyaaltı’ndaki ilk plaj, 1956’da 30 yazlık oba şeklinde belli bir kesime hizmet verirken, günümüzde burası yazın insan kaynıyor.
Antalya Tiyatro, Müzik ve Film Festivali ilk kez 1956’da yapıldı. İlk ulusal Film şenliği düzenlenmesine de 1963’te karar verildi. Aspendos’ta ilk müzik konserini ise Zeki Müren 1969’da verdi.
Almanlar, Antalya’yı ilk kez Bunte Dergisi’nde çıkan ‘Türk Rivierasındaki bedava bu obalar Almanları bekliyor’ başlıklı haberle tanıdı. Antalyalı Hüseyin Çimrin 1964’te, Almanya’dan turizm uzmanı ve turist rehberi diplomasını alan ilk Türk rehber oldu.
Antalya’ya ilk yerli turist kafilesi 1957’de, yabancı turist kafilesi ise 1967 yılında geldi. Antalya’nın ilk seyahat acentesi olan Ekspres Turizm 1958’de faaliyete başladı. Antalya’ya ilk charter seferlerini, Antalya’dan Pamukkale ve Kapadokya turlarını Yaşar Sobutay’ın sahibi olduğu Pamfilya Turizm 1970’te başlattı.
Her şey dâhil sistemini Marco Polo başlattı
Antalya iç limanı ve Kaleiçi 1972’de SİT alanı ilan edildi. Antalya’nın ilk tatil köyü olan Kemer Club Valtur 1973’te hizmete girdi. Antalya Limanı 1974 yılında hizmete girdi. 1989 yılında hizmete giren Antalya’daki Marco Polo oteli, Türkiye’de her şey dâhil sistemini ilk uygulayan tesis oldu. Antalya’daki Magic Life otelleri ise bu uygulamanın yaygınlaşmasını sağladı.
Antalya’nın ilk özel havayolu şirketi Sun Express 1989’da kuruldu, bir yıl sonra da şirketin merkezi Almanya’dan Antalya’ya taşındı. Türkiye’nin ilk tematik oteli olan WOW Topkapi Palace 1999 yılında Kundu’da hizmete girdi. Bunu daha sonra WOW Kremlin ve Venezia Palace tematik otelleri izledi. Turizmde ilklerin yaşandığı Antalya, gelişmesini sürdürerek ‘turizmin başkenti’ unvanını aldı. Geçen yıl da, Türkiye’ye gelen toplam turistin yüzde 33‘ünü tek başına ağırladı.