Viyana Doğal Kaynaklar ve Yaşam Bilimleri Üniversitesi, Su, Atmosfer ve Çevre Bölümü, Güvenlik ve Risk Bilimleri Enstitüsü Greenpeace’in talebiyle Akkuyu ÇED raporunu değerlendirdi ve eksik noktalarla ilgili bir rapor hazırladı.
Özellikle nükleer risk ve güvenlik üzerinde çalışan uzmanlar tarafından hazırlanan rapor; başlıca atıkların transferi ve kullanılmış atıkların depolanması sorunlarına odaklanıyor.
Raporda, Akkuyu nükleer santralinde kullanılacak yakıt çubuklarının Rusya’ya geri transferi durumunda en ve tek muhtemel taşımacılık rotasının Akdeniz ve İstanbul Boğazı üzerinden geçtiği, bu durumun İstanbul şehrini tehlikeye atacağı ifade ediliyor.
Rapora göre bu konuda açık bırakılan başlıca sorular şu şekilde:
– Ulaştırma kazalarına dair bir kaza analizi yürütüldü mü? Ne tür olası kazalar göz önünde bulunduruldu? Güvenlik incelemesinde terör saldırıları veya savaş koşulları ulaşım açısından ele alındı mı?
– Ulaşım operasyonundan kim sorumlu olacak? Sorumlu şirket radyoaktif materyallerin gemiler aracılığıyla taşınmasında deneyimli mi?
– Tüketilmiş yakıt çubuklarının Akkuyu’dan Rusya limanlarına taşınmasında hangi ulaşım yolları düşünüldü? Civar şehirlerin karşılaşabileceği risklere ilişkin (iç tehlikeler, mavnanın batması, terör saldırıları) incelemeler yürütüldü mü? Gemini batması durumunda ne olacak? Böyle bir durumun deniz yaşamı üzerindeki radyoaktif etkileri değerlendirildi mi?
– Ulaşım rotası doğrudan İstanbul Boğazı’ndan geçtiği takdirde deniz kazalarını engellemek için özel tedbirler alındı mı? Boğaz, mavnanın geçişi sırasında özel olarak kapatılacak mı?
Raporda, güvenlik konusunda da açıklar olduğu, güvenlik şartlarıyla ilgili, ÇED raporunda yer alan bilgilerin Akkuyu projesinin emniyet şartları ve hedeflerini oluşturmada WENRA (Batı Avrupa Nükleer Düzenleme Kurumu) şartlarının ve Fukuşima kazalarından çıkarılan derslerin göz önünde bulundurulup bulundurulmadığı sonucunu içermediği ifade ediliyor.
Göz göre göre eksik nükleer
Üçüncü kez sunulmasına rağmen, Akkuyu Nükleer Santrali’nin ÇED raporu hala eksiklerle dolu. Özellikle nükleer santrallerin en temel riskini oluşturan nükleer atıkların depolanması, taşınması ve devreden çıkartılması süreçlerindeki çevresel riskleri ve bunlara karşı alınacak önlemler konusunda ciddi açıklar var. Avrupa genelinde nükleer güvenlik üzerine çalışan uzmanlar tarafından hazırlanan rapor bu açıkları açıkça ortaya koyuyor. Türkiye nükleer sorumluluğun şartlarını henüz belirlememişken, üstü kapalı cümlelerle hazırlanan bu ÇED Raporu’nu Kabul ettiği takdirde hem Akkuyu hem de tüm Türkiye’yi geri dönülemez bir risk altına sokuyor. Özellikle 15 milyon insanın yaşadığı İstanbul’dan nükleer atıkların geçmesi konusuna değinilmemesi kapsamlı bir çalışma yapılmadığının göstergesi. ÇED raporunun onaylanmaması için başlattığımız kampanyaya bugüne dek 250 binin üzerinde insan imzalarıyla destek verdi, binlerce insan bu santralin onaylanmaması için Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce’ye mektup gönderdi. İhtiyacımız olmayan bir nükleer santralin eksiklerle dolu ÇED Raporu kabul edilmemeli, Türkiye enerji politikalarını nükleer yerine enerji verimliliği ve yenilenebilir enerjilere yönlendirmeli.
Nükleere karşı harekete geç
Eksiklerle dolu Akkuyu ÇED Raporu, 2 gün sonra Ankara’da değerlendirilecek. Rapor daha önce iki kez geri çevrilmişti. Bu kez de reddedilmeli.