UNESCO’dan Irak Kültürel Mirası İçin Çağrı

UNESCO Irak’ta yaşanan ‘kültürel temizlik’in durdurulması için uluslararası topluma çağrıda bulundu. Irak’ta çatışmaların başlamasının ardından yaşanan insanlık dramına ek olarak; Irak, kültürel miras yıkımı ile tehdit edilmektedir. Kültürel mirasın tehdidinin hedefi, insanların kimlik ve kültürlerinin yok edilmesiyle tarihlerini silmektir.

uınesca-3

UNESCO Genel Direktörü Irina Bokova, bu saldırıları savaş suçu olarak tanımladığını ve saldırılardan duyduğu şaşkınlık ve üzüntüyü defalarca dile getirdi. Bu saldırıların; Irak ve Suriye’de bulunan kültürel mirasın tahribi, kültürel değerlerin ve tarihi eserlerin yasadışı ticaretiyle mücadele için yasal olarak bağlayıcı önlemlerin benimsendiği Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 2199 sayılı kararına doğrudan ihlal teşkil ettiğini belirterek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne olağanüstü toplantı düzenlemeleri için öneride bulundu.

Bu çağrının ardından BM Güvenlik Konseyi’nin açıklamalarını memnuniyetle karşıladı. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri ile konuyu görüşüp Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcılığı’nı uyardı.

26 Şubat 2015 tarihinde Musul Müzesi’nin terör grubu tarafından yıkılmasının ardından Irak’ın zengin ve çok yönlü mirasın unsurlarının sistematik olarak tahrip edilmesinin dayanılmaz olduğu ve derhal durdurulması gerektiği konusundaki daha önce belirttiği ifadesini yineledi. Musul Müzesi’nin tahrip edilmesi kadar Ninewah Eyaleti’ndeki sit alanlarının yıkılmasını da dehşetle karşıladığını belirtti. 28 Şubat 2015 tarihinde ise Bağdat Müzesi’nin tekrar açılmasını Musul Müzesi’nin yıkımından sonra güçlü bir sembol olduğu için memnuniyetle karşıladı ve kültürel mirasa saldırı ve şiddet ile mücadele etmek için kültürün tüm dünya ve Irak’taki diyalog ve sosyal bütünlüğü destekleme gücüne her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

5 Mart 2015 tarihinde Nemrud Şehri’nin dozerlerle yıkımını kınamasının ardından uluslararası toplumu Irak insanı ve hükümeti ile bu dayanışmaya katılmaları için uyardı. Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü’nde kültürel mirasın yıkımının savaş suçu olduğunu tekrar belirtti. Nemrud Şehri’nin yıkımından 2 gün sonra, 7 Mart 2015 tarihinde UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Hatra Şehri vuruldu.

ISESCO (İslamî Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü) Başkanı Dr. Abdulaziz Othman Altwaiji ile birlikte UNESCO Genel Direktörü Bokova, bu yıkımın ‘Irak’ta devam eden kültürel temizlik stratejisinin bir dönüm noktası olduğunu’ vurguladı. Uluslararası toplumda ‘kültürel temizlik’ tehlikesini UNESCO ile birlikte kınadı. Mısır İslam Enstitüsü El- Ezher kültürel eserlerin imha edilmesini yasaklayan bir fetva yayınladı.

Iraklı din adamı Ayatollah Sistani aynı şekilde Irak kültürel mirasının yıkımını durdurmak için uluslararası topluma birleşme çağrısı yaparak yıkımı kınadı. Milletlerarası Müzeler Konseyi de (ICOM) Musul Müzesi’nde yer alan eserlerin tahribatını büyük bir dehşetle karşıladıklarını belirtti ve sözlerine müze personelinin güvenliğinden endişe duyduklarını da ekledi. ICOM; Kuzey Irak’ta yer alan Ninewah, Nemrud ve Hatra antik kentlerindeki dünya kültürel mirasının korunmasında sorumluluk alacaklarını ve Irak’ta olan meslektaşları ile dayanışmalarını ve onlara desteklerini genişleteceklerini ifade etti.

Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi de (UICOMOS) Irak’ta yaşananların ardından sessiz kalınamayacağını belirterek UNESCO’nun çağrısını uluslararası toplumun birleşmesi ile durdurulabileceği umuduyla desteklediğini belirtti.