UNESCO Genel Direktörü Tüm Tarafları Yemen Kültürel Mirasını Korumaya Çağırdı

Dünya Mirası Sana’a Tarihi Kenti’ne ilişkin endişelendirici raporun yayınlaması ile birlikte UNESCO Genel Direktörü tüm tarafları Yemen’in eşsiz mirasını korumaya çağırdı.

UNESCO Yemen’in önemli kültürel miras alanlarına verilen ağır zararlara ilişkin raporları geçtiğimiz birkaç gün içerisinde aldı. Medya raporları ve resmi kaynaklara göre, Yemen’in başkenti Sana’a Tarihi Kenti 11 Mayıs 2015 gecesi ağır bir şekilde bombalanmış ve bu saldırı pek çok tarihi alanın ağır bir şekilde zarar görmesine neden olmuştur. Bunun yanı sıra, Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Sa’adah Kenti ve İslam öncesi arkeolojik sit alanı olan surlarla çevrili Baraqish Kenti de zarar görmüştür.

UNESCO Genel Direktörü Irina Bokova, bu tahribatı kınadığını ve tüm tarafları çatışma dışında kültürel mirası korumaya çağırdığını ifade etti ve sözlerine şöyle devam etti: “San’a ve Saa’dah gibi yoğun nüfuslu bölgelere yapılan hava saldırısına ilişkin haberleri duyunca derin üzüntü duyuyorum. Bu saldırılar, insan acılarına ek olarak insanların kimliği, tarihi ve hatıralarının belleği olan ve İslam medeniyetlerinin başarılarına tanıklık eden Yemen’in eşsiz mirasını yok etmektedir. Uluslararası anlaşmalar, özellikle 1972 Dünya Miras Sözleşmesi ve 1954 Silahlı Çatışma Halinde Kültür Mallarının Korunmasına dair sözleşme ve iki protokolü kapsamındaki yükümlülüklerinden dolayı tüm tarafları askeri güç kullanmaktan ve kültürel miras alanları ve eserlerini hedef almaktan kaçınmaya çağırıyorum.”

Bokova, 12 Mayıs 2015 Salı günü başlayan ve beş gün sürecek ateşkesten memnuniyet duyduğunu ve böylelikle insani yardım malzemeleri ülkeye teslim edilebileceğini ve ilk hasar tespit çalışmalarının yürütülebileceğini ifade etti.

Sana’a Tarihi Kenti 1986 yılında Dünya Miras Listesi’ne alınmıştır. 2.200 metre yükseklikteki bir dağ vadisinde yer alan Sana’a 2.500 yıl önceden beri insanların yaşadığı bir yer olmuştur. Kent, 7. ve 8. yüzyıllarda İslam’ın yayılması için önemli bir merkez haline gelmiştir. 11. yüzyıldan önce inşa edilen 103 cami, 14 hamam ve 6 bin yapıda bu dini ve siyasi miras görülebilmektedir. Sıkıştırılmış topraktan yapılan çok katlı kule evler Sana’a kentinin güzelliğini artırmaktadır.

Sana’a Tarihi Kenti, 1980’lerin sonlarında ve 1990’ların başlarında UNESCO tarafından başlatılan kampanya ile pek çok ülkenin katkısı ve Yemen halkı ve hükümetinin kararlılıkları sayesinde restore edilmiştir.

Yemen’de iki diğer kültürel Miras Alanı bulunmaktadır: Surlarla çevrili Tarihi Kent Shibam (1982) ve 2000 yılından beri ‘Tehlike Altında Bulunan Dünya Miras Listesi’nde yer alan Tarihi Kent Zabid (1983).