Türkiye’de Marmara Denizi’nden Daha Büyük Bir Alan Kurudu

Türkiye Su Meclisi’nin verdiği bilgilere göre Türkiye’de sulak alanlar ve göller iki ana nedenle kuruyor:

Doğrudan kurutma: Devlet Su İşleri (DSİ) kurulduğu 1953 yılından bu yana, 370 bin hektar sulak alanı çeşitli kurutma ve taşkın kontrolü amaçlı projeler sonucunda doğrudan kuruttu. Ek olarak, 375 bin hektar alan da ‘küçük ölçekli taşkın kontrolü’ ve ‘küçük ölçekli drenaj ve kurutma’ projelerine maruz kaldı. Bu şekilde, Çukurova, Çarşamba Ovası, Konya Ovası, Meriç ve Ergene havzaları gibi pek çok bölgede sulak alanlar kurutuldu.

Dolaylı kurutma: DSİ istatistiklerinde yer almayan ikinci kuruma nedeni ise su rejimine yapılan plansız müdahalelerin sulak alanlar üzerindeki dolaylı etkileri. Örneğin, Konya Havzası’nda sulama barajları ve binlerce kuyu nedeniyle suyun göllere gitmesi engellenerek havzadaki doğal su akışı bozuldu. 1 milyar 150 milyon metreküp emniyetli su rezervine sahip Konya Havzası’ndan her yıl 1 milyar 786 milyon metreküp su çekiliyor. Bu nedenle havza yılda 636 milyon metreküp su açığı veriyor. Başka bir değişle, havzadan her yıl bir Tuz Gölü’nü dolduracak kadar su fazladan çekiliyor ve su göllere ulaşamadan tarımsal sulama için kullanılıyor. Sonuç olarak, Tuz Gölü başta olmak üzere havzadaki göller kuruyor. Buna benzer bir süreçle Türkiye’de pek çok göl yok olmasına rağmen, ortadaki durum küresel ısınmaya mal edilerek asıl sorun göz ardı ediliyor.

Son on yılda doğrudan kurutma veya diğer nedenlerle kuruyan sulak alanların dökümü aşağıdaki listede yer alıyor. Türkiye Su Meclisi bu liste ile Türkiye’de yalnızca son 10 yılda 240 bin hektardan çok sulak alanın kurutulduğunu ortaya koyuyor.

Türkiye Su Meclisi, doğa hakkının anayasal güvence altına alınmasını, bu doğrultuda bir su yasasının hazırlanmasını, DSİ Teşkilat ve Vazifeleri Kanunu’nun doğayı koruyacak şekilde değiştirilmesini, suyun ekolojik değerini esas alan entegre havza planlamalarının uygulamaya konmasını ve bu uygulanana kadar suyun doğal döngüsüne zarar veren tüm baraj, sulama ve HES projelerinin durdurulmasını talep ediyor.