Şah Kartallar Ürüyor Ancak Büyüyemiyor

Bulgaristan Kuşları Koruma Derneği’nin (BSPB) 2009 yılı başında başlattığı şah kartal koruma projesiyle Bulgaristan’da 8 kuşa, Türkiye’de ise Doğa Derneği ve Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün de katkıları ile 2 kuşa uydu vericisi takıldı. Ancak bu kuşlardan biri Bulgaristan’da diğer ikisi ise Tekirdağ ve Çorlu yakınlarında ölü bulundu. Üç ayrı bireyden ikisi Ankara, diğeri Tekirdağ yakınlarında sinyal göndermeyi kesti. Bir diğer kuş ise Suudi Arabistan’ın Mekke Kenti yakınlarında sinyal göndermeyi kesti. Bu bireylerin hayatta olup olmadıkları bilinmiyor. Bugün yalnızca 3 bireyden sinyal alınabiliyor. Sinyal alınabilen genç kuşlar sayesinde şah kartalların yaşam döngüsü, göçleri, beslenme alanları ve karşılaştıkları tehditler hakkında bilgi toplanıyor.

Geçmiş yıllarda yapılan çalışmalarla birlikte Trakya’da 1000 km2’lik alanda 19 şah kartal yuvası belirlenmişti. Buna Bulgaristan’da bulunan 17 çifte ait yuva eklendiğinde, Türkiye – Bulgaristan sınırının şah kartal için Avrupa’nın en önemli alanlarından biri olduğu ortaya çıktı. Ayrıca 2009 yılı başında yapılan araştırmalar sonucunda, Trakya’nın yanı sıra Bolu’da da 9 çift şah kartalın ürediği belirlendi.

2009 yılında, Trakya’daki şah kartal çiftlerinin %75’inin üreme denemeleri başarıyla sonuçlandı ve bu çiftler yavrularını başarılı bir biçimde büyüttü. Bolu’da ise 5 yuvadan 2 tanesi kullandı. Bu yuvalardan ikisinde de birer yavru başarılı biçimde büyütüldü. Bolu bölgesinde üreyen popülâsyonun çoğunluğu ergin olmayan bireylerden oluşuyor ve bu da bölgede yetişkin ölüm oranının yüksek olmasına işaret ediyor.

Bu veriler ışığında şah kartalların korunması için sınır ötesi iş birliklerinin arttırılması ve etkin koruma yöntemleriyle kaçak avcılığın ve tarımda kimyasalların aşırı kullanımının sınırlandırılması gerektiği ortaya çıkıyor. Şah kartal gibi pek çok yırtıcı ve göçmen kuş, yaşam süreleri boyunca kaçak avcılık, zehir kullanımı, yüksek gerilim hatları gibi insan faaliyetleri sonucu hayatını yitiriyor.