Her gün kullandığımız diş macunu ve yüz yıkama jellerine, gerek olmadığı halde zararlı plastik ‘mikro tanecikler’ ekleniyor. Bu tanecikler filtrelenemeyecek kadar küçük oldukları için denizlere akıyor, deniz canlıları bu plastikleri yiyor. Amerika ve Kanada, şirketlerin bu gereksiz plastiği kullanmasını yasakladı. Denizlerimiz ve deniz canlıları için, tüm dünyada mikro plastiklerin kullanımı yasaklanmalı.
Yüzünüzü temizlerken peeling etkili arındırıcı bir jel mi kullanıyorsunuz? Dişlerinizi naneli bir diş macunu ile mi fırçalıyorsunuz? O zaman maalesef farkında olmadan siz de zararlı plastiklerin vücudunuza girmesine izin vermiş olabilirsiniz. Reklamlar bizi bu tarz ürünlerin faydalı olduğuna inandırmaya çalışıyor ancak hem güzellik uzmanları hem de etik kampanyacılar bu ürünlere mikro plastikler adını taşıyan küçük taneciklerin eklenmesini eleştiriyor.
Mikro plastikleri önemsememiz gerekiyor!
Şişe kapakları, plastik poşetler ve daha fazlası yüzünden okyanus ve denizlerimizde tonlarca plastik yüzüyor. Rakamlara dökmek gerekirse, her yıl okyanuslara yaklaşık 8 milyon ton plastik giriyor. Deniz kuşları, balinalar, kaplumbağalar ve diğer deniz canlıları bu plastikleri besin sanıp yiyebiliyor. Özellikle de mikro plastikleri… Mikro plastikler, atık su arıtma tesislerinde filtrelenemeyecek kadar küçükler ve hem denizlerimize hem de denizlerde yaşayan canlılara zarar veriyorlar. Yediğiniz balıkla birlikte bu plastikleri de yediğinizi düşünebiliyor musunuz?
Mikro plastikler nelerdir?
Mikro plastikler yüz yıkama jeli, diş macunu gibi günlük kullandığımız kozmetik ürünlere eklenen küçük plastik parçacıklardır. Ağırlıklı olarak polietilen isimli maddeden yapılırlar ancak polipropilen ve polistiren gibi diğer petro-kimyasal plastikleri de barındırabilirler. 5 mm’den küçük olan mikro plastikler lavabo deliklerinden kolayca geçecek kadar küçüktürler ve su arıtma sistemlerine aynı kolaylıkla karışabilirler.
Mikro plastikler denizleri nasıl etkiliyor?
Mikro plastikler çok küçük oldukları için zararsız görünebilirler ancak bazı ürünleri tek bir defa kullandığımızda bile 100,000 mikro plastik lavabodan geçerek, denizlere ve besin zincirine etki ediyor. Düşünün ki tek bir tüp yüz temizleyicide 360 bin kadar mikro plastik tanecik olabiliyor. Bu da yüzümüzü temizlemeyi veya dişlerimizi fırçalamayı bitirdiğimizde, binlerce mikro plastikle istemeden de olsa çevreyi kirlettiğimiz anlamına geliyor.
Mikro plastiklerin diğer etkileri neler?
Plastiklerin deniz yaşamı üzerindeki etkilerini açığa çıkarmak için bilimsel çalışmalar devam ediyor. Ama şunun altını çizmek gerekiyor ki plastikler sadece deniz yaşamı üzerinde olumsuz etkiye sahip değil; son yapılan bir bilimsel çalışma kuşların %90’ının midesinde plastik izine rastlandığını gösteriyor. Mikro plastikler diş macunu kullanımıyla ve mikro plastikleri besin sanarak yiyen deniz ürünlerinin tüketimiyle insanlara da zarar veriyor.
Bu konuda kimler yol aldı?
Amerika ve Kanada şirketlerin bu plastiği kullanmasını yasakladı. Asda, Avon, Bodyshop, L’Oreal ve Boots gibi şirketler kendi isimlerini taşıyan markalı ürünlerde mikro plastik kullanmayacaklarını taahhüt ettiler ancak diğer ürünlerinde hala mikro plastik kullanabilirler. Sivil toplum örgütleri ve kampanyacılar mikro plastiklerin kullanımına son vermeleri için markalara, kullanımını yasaklamaları içinse hükümetlere çağrıda bulunuyor.
Kullandığım ürünlerin mikro plastik içerdiğini nasıl anlayabilirim?
Diş macununuzun ve kullandığımız temizleme ürünlerinin mikro plastik içerip içermediğini anlamak için içerik kısmını kontrol edebilir; bunlar yerine doğal içerikli ürünlere yönelebilirsiniz.
Yapılan araştırmalar Avrupa’da kabuklu deniz canlılarını (midye ve istiridye) tüketenlerin yılda 1.800 ila 11 bin mikro plastik parçacık tüketiyor olabileceğini gösteriyor. Ayrıca Avrupa’da kozmetik sektöründe kullanılan mikro tanecikler denizlere her yıl 8.627 ton plastik ekliyor olabileceği tahmin ediliyor. Kozmetik sektöründe kullanılan plastik mikro tanecikler, denizlerimize ve denizlerde yaşayan canlılara zarar veriyor.
Greenpeace