Çıralı’da denizkaplumbağalarına da evsahipliği yapan alanın Ormanspor’a tahsis edilmesinin ardından yöredeki sivil toplum kuruluşları sahillerinin kiranlanmasına, plansız yapılaşmaya, turizm baskısına karşı çıktı.
Yöredeki STK’ların konu ile ilgili hazırladığı bilgelendirme metni şöyle:
Ulupınar Köyü Muhtarlığı ve Çıralı’da bulunan sivil toplum kuruluşları (SS Ulupınar Çevre Koruma ve İşletme Koop, Çıralıyı Sevenler Derneği, SS Çıralı Olympos Motorlu Deniz Taşıyıcılar Kooperatifi, Çıralı Spor Kulubü, Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneği, SS Çıralı Dolmuşçular Koop, Ulupınar Çevre ve Doğayı Koruma Derneği) ile Ulupınar Köyü halkı olarak, bugün burada toplanmamızın nedeni; Çıralı’nın olduğu kadar, ülkemizin sahillerinde yürütülen yanlış temel uygulamalardan birine daha değinerek sorunumuzu dile getirmektir. Bizlerin görüşleri ve fikirleri alınmadan, hızlıca ve gizlice yapılan ve Çıralı için yıkıcı etkisi olacağını düşündüğümüz böyle bir uygulamanın karşısındayız. Neden mi?
Çıralı Mahallesi’nin girişten itibaren, bulunduğumuz noktaya kadar yer alan ve kıyı şeridine paralel uzanan alanda, 397 nolu orman parseli bulunmaktadır. Bu parsel 340 dönümdür. Çıralı sahili 3.2 km olup bunun 2.4 km’si bu parsel içinde yer almaktadır. Bu sahil I. Derecede Doğal Sit alanıdır aynı zamanda nesli tehlike altında olan ve Türkiye’de var olan 20 Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı’ndan biridir. Ayrıca Olimpos – Beydağları Milli Parkı ve Tahtalı Dağı Önemli Bitki Alanı içinde de yer almaktadır.
Çıralı’da, birçok nadir ve endemik bitki türü doğal olarak yetişir. Çıralı bitkilerinin önemli bir kısmı kumullarda yaşar. Çıralı sahili fıstık çamlarına da ev sahipliği yapar. Kumullar, dünya üzerindeki, en nadir yaşam alanlarındandır. Kumullara uyum sağlamış bitkiler bu ortamlar dışında yaşamaya uyum sağlayamazlar. Bu bitkilerin geleceği kumulların korunmasına bağlıdır. Ayrıca, birçok hayvan türü Bern Sözleşmesi’ne göre sıkı korunma altına alınması gereken türler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çıralı kumsalı özellikle nesli dünya çapında tehlike altında olan iribaş denizkaplumbağasına (Caretta caretta) ev sahipliği yapmaktadır. Ülkemizin Akdeniz kıyılarındaki önemli yuvalama kumsallarından biridir. Milyonlarca yıldan beri Çıralı Sahili’ne gelmekte ve nesillerini devam ettirmeye çalışmaktadırlar. TC Kıyı Kanunu, Su Ürünleri Tebliğ ve uluslararası (Bern ve Berselan) anlaşmalarca koruma altında olan; Caretta carettaya yönelik, 1994 yılından bu yana düzenli olarak Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF – Türkiye) ve SS Ulupınar Çevre Koruma, Geliştirme ve İşletme Kooperatifi tarafından deniz kaplumbağalarını koruma çalışmaları sürdürülmektedir. Yapılan çalışmalarda sayılarının arttığı gözlenmiştir.
Çıralı’da, 2000 yılından bu yana ekolojik tarım, eko-turizm çalışmaları yapılmaktadır. Köyümüz, yürütülen doğa koruma, sorumlu turizm çalışmaları sayesinde, Uluslar arası platformda ülkemizin gururu, ülke genelinde ise birçok köye / bölgeye ilham kaynağı olmuştur. Birçok ödüller almış, model olmuştur.
Çıralı, tarih boyunca pek çok uygarlığa da ev sahipliği yapmış, efsanelere konu olmuştur.
Bu kadar özelliği ve güzelliği bir arada bulunduran bu eşsiz yer üzerinde bazı olumsuzluklarla gündemdedir.
Çıralı kumsalının kuzey ucu olan Karaburun’da 397 nolu orman parsel üzerinde kumsal alanda Antalya Orman Bölge Müdürlüğü, TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Antalya Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun 19.12.2011 tarihli oluru ile C tipi mesire yeri olarak 18 dönümden fazla bir alanı, Ormanspor’a tahsis edilmiştir. Ormanspor ise, sponsorluk karşılığı, alanı Çıralı’da turizmci olan Hüseyin Gedik’e 55 bin TL karşılığında 10 yıllığına kiralamıştır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan Çıralı Koruma Amaçlı İmar Planı, çalışmaları halen devam etmektedir. Bakanlık tarafından Çıralı Koruma Amaçlı İmar Planı çalışmaları 30.03.2011 tarihinde WWF – Türkiye’ye verilmiştir ve bu kapsamda 397 nolu parsel koruma amaçlı imar üzerinde yapılaşmaya kapalı olarak görülmektedir.
WWF – Türkiye’nin çıralı kumsalındaki olumsuz yapılaşmaya karşı Bakanlık tarafından önlem alınması gerekliliğini belirten yazıya cevaben Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Genel Müdür’ü Yaşar Dostbil’in 19.10.2011 tarihli yazısında Çıralı’nın imar planı çalışmalarının devam ettiği, alanın önemli doğal özelliklere sahip olduğunu ve Caretta carettaların yuvalama alnın olmasından dolayı alan üzerinde yapılaşmanın uygun olmadığı vurgulanmaktadır.
Köyümüzde, başta Köy Muhtarlığı tüzel kişiliği olmak üzere, birçok kar amacı gütmeyen sivil toplum örgütü olmasına rağmen bu kuruluşların fikri sorulmadan bu alanın bir şahsa / şahsın sahip olduğu şirkete sponsorluk anlaşması kapsamında kiralanması manidardır.
Yapılması hedeflenen, mesire alanı adı altında yapılan kiralama ve üzerinde yapılacak inşaat işleri;
– emsal oluşturarak, kumsal üzerinde ve kıyı ardında yapılaşmanın artmasına ve Çıralı’nın giderek daha fazla betonlaşmasına yol açacaktır.
– Kumsal üzerindeki yapılaşma, insan kullanımı ve taşıt baskısını artıracaktır. Bu da kumsalda yaşamaya çalışan 150 yıllık fıstık çamlarının ve nadir kumul bitkilerinin yok olmasına neden olacaktır.
– İnsan kullanımı, kumsala araç ile girme, yapılaşma, özellikle bu alandaki yapılaşma bu alanın geceleri de kullanımını artırarak, yaşanacak, gürültü, ışık, vb etkenler, sahile yuvalamaya gelen anne deniz kaplumbağalarının ve denize ulaşmaya çalışacak yavru kaplumbağaların yaşamını tehlikeye sokacaktır.
Bu süreçte bu şekilde münferit kiralama ve kiralanan alanda, yapılması planlanan inşaat işleri, planlama sonrasında düzeltilemez, bir hal alabilir, bu acıdan büyük bir risk oluşturmaktadır.
İlgililerin ve yetkililerin konuyla ilgili yaptıkları açıklamalarda, alanda uygulanacak olan projenin Tabiat Varlıklarını Koruma Komisyonu’nun denetiminde gerçekleştirileceğini belirtmektedirler. Ancak denetleyenin de onayı verenin de aynı kuruma bağlı olması endişelerimizi arttırmaktadır.
Tüm bu gerçekler, kanıtlar, endişelerimizin haklılığını açıkça ortaya koymaktadır. Köyümüzün plansız yapılaşma ve turizm baskısına yenik düşmesini engellemek, doğal, kültürel, tarımsal değerlerini korumak amacıyla, biz Çıralılar, büyük çaba sarfetmekteyiz.
Bizler, köyümüzde kiralık sahil bulunmadığını, Çıralı’nın sahip olduğu değerlerin korunarak geleceğe aktarılması için bu ve bu gibi girişimlere karşı koyacağımızı kamuoyuna duyuruyoruz.
Ulupınar Köyü Muhtarı Sami Ilgaz
SS Ulupınar Çevre Koruma ve İşletme Kooperatif Başkanı Bayram Kütle
Çıralıyı Sevenler Derneği Başkanı Mustafa Köylüoğlu
SS Çıralı Olympos Motorlu Deniz Taşıyıcılar Kooperatif Başkanı Ramazan Çabuk
Çıralı Spor Kulubü Başkanı İbrahim Kırımlı
Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneği Yön. Kurulu Üyesi Hüseyin Başbolat
SS Çıralı Dolmuşçular Kooperatif Başkanı Tahsin Kurtarıcı