‘Karardi Karadeniz, sardı dört yanumuzi,
Bu gaybana sevdaluk, alacak canumuzi…’
Hasan Tunç’un meşhur türküsü böyle söyler… Bu kitap, kararan Karadeniz’in makûs yakın tarihine bakıyor: Ekonomik çöküntü, yoksullaşma, çay tarımının sorunları, göç ve nüfus kaybı, milliyetçi feveran, kent kültürünün aşınması, sosyal gerileme, kültürel asimilasyon, sahil yolunun ve hidroelektrik santrallerinin yol açtığı tahribat, ‘Nataşalar’ ve kadın – erkek ilişkilerinde kriz… Ve tabii Trabzonspor’un bir türlü şampiyon olamaması…
Ama büsbütün karamsar da değil, elinizdeki kitap… Arkeolojik zenginliğe, çok kültürlülüğün hazinelerine, asimilasyona karşı reasimilasyonun yol açtığı kültürel canlanmaya da bakmayı ihmal etmiyor. Özellikle müzikte, Kazım Koyuncu’nun mirasıyla, Karadeniz rockıyla gelen berekete hevesle bakan yazılar var. HES karşıtı mücadeleler ve Hopa’da esen muhalif rüzgâr da görmezden gelinmiyor.
‘Laz’ klişesi, Karadenizlinin tektipleştirmesi kitabın ortak dertlerinden biri. O klişelerin bir cephesinde ‘asabilik’ varsa, öteki cephesinde bir yaşam neşesi yok mudur? İşte, Uğur Biryol’un derlediği kitap, o neşeyi yansıtıyor!
Kamil Aksoylu, Cemil Aksu, Latife Akyüz, Ömer Asan, Uğur Biryol, Mehmet Bozok, Hüseyin Çoban, İbrahim Dizman, Ali Eroğul, Mehmet Akif Ertaş, Mahmut Hamsici, Murat Karasalihoğlu, Kıvanç Koçak, Metin Kondel, Ayşenur Kolivar, Hakan Kulaçoğlu, Selçuk Küpçük, Ahmet Özer, Mahir Özkan, Nilüfer Taşkın, Vahit Tursun ve Birkan Yüksel’in katkılarıyla…