Biyolojik çeşitliliğin ve ekosistem hizmetlerinin korunması ve sürdürülebilir kullanımı için bilim ile politika arasındaki eşgüdümü sağlamak amacıyla kurulmuş olan Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetler Arası Platformu’nun (IPBES) ikinci genel kurulu 100’den fazla ülkenin katılımı ile 9 – 14 Aralık 2013 tarihinde Antalya’da yapıldı. WWF-Türkiye, toplantıya gözlemci olarak katıldı.
2012 yılında Panama’da kurulan IPBES, biyolojik çeşitliliğin ve ekosistem hizmetlerinin korunması ve sürdürülebilir kullanımı konularında bilim dünyasını ve karar vericileri bir araya getiriyor. IPBES, bu konuları etkileyecek politikaların bilimsel çalışmalara dayandırılması için sistematik bir karar alma mekanizmasının geliştirilmesini amaçlıyor.
Biyolojik çeşitlilik ve ekosistem hizmetleri insanlığın refahı için çok önemli olmasına rağmen yanlış politikalar ve ekonomik kararlar yüzünden hızlı bir düşüş ve bozulum içindedir. Uluslararası süreçler, bilimsel gerçekler göz ardı edildiği ve sistematik bir mekanizma oluşturulmadığı için bu konularda belirlenmiş olan hedeflere ulaşmaktan çok uzaktadır. Çalışmalarını iklim değişikliği, sulak alanlar, çölleşme gibi konularda yürürlükte olan uluslararası sözleşmelerle işbirliği içinde yürütecek olan IPBES, ülkelerin doğa korumada daha aktif ve etkin olabilmeleri için gereken yöntemleri ve araçları geliştirmeyi hedefliyor.
Antalya’da gerçekleştirilen IPBES ikinci genel kurulunda yapılan görüşmeler sonucunda imzalanan Antalya Mutabakatı’yla IPBES’in 5 yıllık çalışma planı onaylandı. Planın uygulanması için gereken 43,5 milyon dolarlık finansman ihtiyacının yarısından fazlası (25,4 milyon dolar) çeşitli ülkeler tarafından taahhüt edildi. Bu çalışma planına göre IPBES’in öncelikli çalışma konuları tozlaşma ve besin üretimi, arazi bozulumu, restorasyon ve istilacı türler olarak belirlendi. Tozlaşma çalışmasının hızlı değerlendirme şeklinde yapılması kararlaştırılırken diğer konular için ön çalışmalar yapıldıktan sonra araştırma yöntemleri ve kapsamı konusunda ayrıntılar belirlenecek. IPBES’in önceliklendirdiği diğer çalışmalar biyolojik çeşitlilik ve ekosistem hizmetleri için senaryo analizi ve modelleme, bu konularda kapasite ve politika araçlarının geliştirilmesi, biyolojik çeşitliliğin ve doğanın faydalarının kavramsallaştırılması gibi alanları kapsıyor. Bu konular ve çalışmalarda kullanılacak yöntemler, ülke hükümetleri ve dünyanın çeşitli bölgelerinden farklı disiplinlerde çalışan uzmanların oluşturduğu Çok Disiplinli Uzmanlar Paneli (Multidisciplinary Panel of Experts – MEP) tarafından belirlenecek.
WWF, IPBES’in anlamlı, etkili, başarılı ve güvenilir bir yapıya sahip olması için MEP uzmanlarının seçilme sürecinde sivil toplum kuruluşlarının katılımının gerektiğini belirtiyor. MEP çatısı altında çalışacak uzmanların hem bölgesel hem de bilimsel açıdan geniş bir yelpazeyi temsil etmeleri önem taşıyor. Dolayısıyla, MEP’e üye olacak uzmanların sadece ülkelerin aday göstermesinin yeterli değil. Doğa koruma konusunda çalışan STK’ların MEP’e aday gösterebilmeleri ve seçimlerde rol almaları gerekiyor. Antalya’da yapılan Genel Kurul’da üye seçimi sürecinde bilimsel gelişmeleri yakından takip eden ve bu çalışmalara destek veren STK’ların yer almasının gerekliliği vurgulandı. Resmi bir karara bağlanmayan bu konunun gelecek dönem toplantılarında daha detaylı tartışılması öngörülüyor.