Bilinçsiz ve yanlış kullanım halinde insan sağlığı, doğal çevre ve tüm canlılar için
hayati tehlikelere yol açabilen zirai ilaçlar, bu alanda eğitim almış uzman kişiler olan ziraat mühendisleri tarafından satılmalı ve yine ziraat mühendislerinin gözetiminde uygulanmalıdır.
Bu alanı düzenlemekle görevli olan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 2007 yılında çıkartılan Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ile
Depolanması Hakkında Yönetmelik (BKÜ Yönetmeliği), aradan geçen 6 yılda birçok
kez değiştirilmiş, hatta sil baştan yeniden yapılmıştır. ODA‘mızın yönetmeliğe
karşı açtığı pek çok dava da, sürekli değişikliğe gidilmesi nedeniyle mülga hale gelmiştir.
ODA‘mızın açtığı tüm davalar ve soruna ilişkin görüşmelerde verilen sözlere rağmen, bitki koruma ürünleri bayi olmak isteyen ziraat mühendislerine getirilen sınav zorunluluğu kaldırılmamıştır. Bakanlık ziraat fakültelerinde 4 yıl boyunca
eğitim gören meslektaşlarımızı ve tarımsal yükseköğrenimi dikkate almayan bu
tutumundan vazgeçmek yerine, ziraat teknisyeni ve teknikerler ile eczacıların
da bayi veya toptancı izin belgesi alabilmesine olanak sağlayan yönetmelik
değişikleri yapmıştır.
Son olarak, Kimya Mühendisleri Odası tarafından açılan dava sonucunda, Danıştay 10. Dairesi, ‘Kimya mühendisleri ve kimyagerlerin de bayi veya toptancı izin belgesi
alabilecek kişiler arasında olması gerektiği” iddiasıyla BKÜ Yönetmeliği‘nin ilgili hükmünü iptal etmiştir. Bu kararın ardından Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 10 Kasım 2013 tarihinde gerçekleştirilecek olan Bayi / Toptancılık Sınavı‘nın ertelendiğini açıklamıştır.
7472 sayılı Ziraat Yüksek Mühendisliği Hakkında Kanuna dayanılarak çıkartılan Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük‘te de belirtildiği üzere,
Zirai Mücadele, Zirai Karantina ve Tarım İlaçları alanında yetkili meslek grubu,
bu alanda eğitim almış olan ziraat mühendisleridir. Dolayısıyla bu alana ilişkin eğitim almayan ve bilgi sahibi olmayan meslek gruplarının zirai mücadele ilaçları, veteriner ilaçları ve çevre sağlığı ilaçları satmaları doğru değildir.
Bitki koruma ürünlerinin perakende veya toptan satışını yapanların zirai mücadele
uygulamaları konusunda yeterli bilgi birikimine sahip olmaları büyük önem arz
etmektedir. Yeterli bilgi birikimine sahip olmayan kişilerin, bitki koruma
ürünlerini satmaları durumunda;
– Zararlının ve hastalığın yanlış teşhisi ve yanlış tavsiyeler neticesinde canlılarda akut ve kronik zehirlenmeler, çevre kirliliği, kalıntı, fitotoksite ve etki düşüklüğü gibi önemli riskler meydana gelebilir.
– Kanserojen, teratojen, mutajen, sinir sistemini felç edici sakatlık ve ölümlere bile neden olabilecek istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir.
– Sonuç olarak çevre, akarsular, göller, yeraltı suları, toprak ve buradan yararlanarak yaşamını sürdüren tüm canlıların ve tüketicilerin yaşamı risk altına girer.
Bilindiği üzere tarım ürünlerimizde sıklıkla pestisit (tarım ilacı) kalıntısı tespit edilmekte; gerekli önlemler alınmadığı için ihraç ürünlerimiz geri dönmekte, ülkemiz ve üreticimiz itibarını yitirmekte ve insan sağlığı riske edilmektedir.
Bitki koruma ürünleri ile ilgili yaşanan sorunların çözümü, bu ürünlerin satışının farklı meslek grupları tarafından yapılması değil, bu konuda eğitim almış olan ziraat mühendisleri tarafından yapılmasıdır. İlaç, bitki, toprak, hava ve diğer çevre unsurlarının etkileşimi konusunda eğitim almış olan ziraat mühendisleri, bu alandaki tek uzman meslek grubudur.
Sonuç olarak, bitki koruma ürünlerini satma ve depolama yetkisi yalnızca ziraat mühendislerine aittir. ODA‘mız meslektaşlarımızın bu alanda hak kaybı yaşamaması için mücadelesine bütün gücüyle devam edecektir.
Kamuoyuna saygıyla duyururuz.
Dr. Turhan Tuncer
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı