Iğdır Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü tarafından Iğdır Valiliği ve Üniversitesi ile birlikte hayata geçirilen yuva kamera projesinde sona gelindi. Proje kapsamında, DKMP Iğdır Şube Müdürlüğü’nün valilik binası üzerinde belirlediği aktif kullanılan leylek yuvası bir yıl boyunca gözlem yapıldı. Daha sonra leyleklerin yaşamlarını rahatsız etmeyecek şekilde (yuvadan 10 Metre uzaklıkta) kamera takılmasına karar verildi. Iğdır üniversitesi teknik desteği ile kamera, Iğdır valilik binası üzerine monte edildi. Bir haftalık test süresinin ardından Türkiye’de ilk defa bir leylek yuvası canlı yayına geçti.
Iğdır Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Hakkı Alma proje hakkında şunları söyledi: Üniversitemiz yaşanabilir bir çevrede olmanın önemini değer olarak kabul ediyor. Doğa koruma çalışmaları da bu değerin başında geliyor. Biliyoruz ki Iğdır ili biyolojik çeşitlilik açısından ülkemizdeki birçok alanda daha değerli, özellikle DKMP müdürlüğü tarafından yapılan kuş araştırma ve izleme çalışmaları başarılı sonuçlar veriyor. Üniversitemizde bu değerlere sahip çıkmak için Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi’ni kurdu ve aktif hale getirdi. Merkezimizle birlikte DKMP Iğdır Şube Müdürlüğü Iğdır’ın simgesi olan leyleklerin 24 saat canlı izlenmesi için çalışma başlattı. Takılan kameranın leyleklere zarar vermemesi için ön çalışma yapıldı. DKMP Iğdır Şube Müdürlüğümüzün belirlediği yuvaya teknolojik alt yapı sağlanarak kamera takıldı ve canlı yayına geçildi. Türkiye’de ilk defa yapılan projemiz test yayınının ardından bugün online izleme sistemimize dahil edildi.
Kuş yuva kamera projesi uzun zamandır hazırlık yaptığımız bir projeydi. Proje kapsamında kuşların anlık hareketleri takip ederek, bireylerin yuva da ne kadar aktif olduklarını, yuvayı kimin idare ettiği, bireylerin kuluçkada kalma süreleri, yumurtadan çıkma başarısı, yavruların anlık hareketleri, baskın yavruların belirlenmesini, yuvadaki avcı diğer kuşların baskısı gibi birçok bilimsem bilgiyi anlık alacağız. Aynı zamanda öğrencilerin ve diğer doğa gözlemcilerin kuşların gizemli hayatını uzaktan da olsa izlemeleri sağlayacağız. Çağımız da öğrenim seviyesinde olan çocukların zamanlarının büyük bir kısmını internette zaman harcadığı düşünüldüğünde, projenin yaygınlaşması ile çocukların kuşları yakından tanıma fırsatı olacaktır.
Iğdır’ın simgesi olan leylekler Leylek, Avrupa, Asya’nın bir bölümü ve Kuzey Afrika’da yayılış gösterir. Ülkemizde 2 tür leylek yaşamaktadır: Leylek (Ciconia ciconia) ve Kara Leylek (Ciconia nigra). Leyleklerin temel beslenme alanları sulak alanlardır. Yiyecek bulmak için çayırlar, sığ su birikintileri, lagünler, göl ve akarsu kenarlarına ihtiyaç duyarlar. Şehir merkezine uyum sağlamışlardır. Canlı yayında izlediğimiz leylek beslenmek için Iğdır’ın doğal zenginliklerinden faydalanıp, dinlenmek, uyumak ve üremek için, valilik binasının üstündeki yuvasına gelmektedir. Üreme alanına ilk gelenler erkek bireylerdir ve yaklaşık bir hafta içerisinde de dişi bireyler gelir.
İzlediğimiz yuva, valilik tarafından oluşturulan platform üzerine dişi ve erkek leylek tarafından yaklaşık 8-10 günde kurulmuştur. Yuvanın dış kısmı ağaç dalları ve çalılardan oluşmaktadır. İç kısmında ise ot demetleri, saman, poşet, bez parçaları, toprak ve kâğıt gibi malzemeler kullanmıştır. Leylek yuvaları küçük kuşların da işine yarar çünkü onlar da dallar arasındaki boşluklara kendi yuvalarını yaparlar. Leyleklerin alt komşuları arasında en sık rastlanan ev serçeleridir. Canlı yayınımızda ev serçelerinde görebilirsiniz. Yakın zamanda ise başka kuş türlerini de yuva da izlemek mümkün olacak.”
Fotoğraf: İsmail Şahinbaş