Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), gıdanın üretim, işleme, paketleme ve nakliyesinin sera gazlarının üçte birinden fazlasına sebep olduğu belirledi. FAO’nun verdiği rakamlara göre ABD’nin toplam fosil yakıtı tüketiminin %20’si gıda tedarik zincirine gidiyor. Ancak yapılan çalışmalar asıl sorunun gıdanın nakliye mesafesinden çok üretim aşamasında yattığını gösteriyor. Verilen rakam ise çarpıcı: gıdanın üretimi aşamasında salınan zararlı gazlar, gıdanın yaşam döngüsünün yarattığı sera gazları toplamının %80’ini oluşturuyor. Petrokimyasal ilaç ve gübrelerin yoğun kullanıldığı konvansiyonel tarım uygulamaları, insan kaynaklı sera gazı salımında % 32’ye varan katkıya sahip.
Sadece kırmızı et üretimi küresel sera gazı salımının % 18’inden sorumlu. New Scientist Dergisi, etin iklim değişikliği ile ilişkisini şöyle örneklendirmisti: “Bir kilo kırmızı et, evde tüm ışıkları açık bırakıp 3 saat boyunca araba ile gezmekten daha fazla sera gazı salınımına sebep olur.” (Et, çevrenin katilidir“ New Scientist, 2007)
Bu kısır döngüye bir çözüm var mı?
Avrupa’da bir çok şehir bu soruya gıda tedarik sitemlerinde yaptıkları değişikliklerle cevap vermeye başladılar. Örneğin Viyana, iklim koruma programı “BioAl Viyana” kapsamında, kamu kurumlarına yerel ve organik ürün sağlayarak 2004-2007 yılları arasında 103.000 ton CO² salınımını engelledi ve 44,4 milyon avroluk tasarruf sağladı. Belçika’nın Ghent şehrinde başlayan “Etsiz Perşembe” programı, şehir halkını her hafta Perşembe günleri vejetaryen beslenmeye davet ediyor.
Doğa dostu, ekolojik, kısa mesefalerden tedarik edilen, az paketlenmiş mevsim sebze ve meyvelerini tüketerek iklim üzerindeki baskıyı azaltabiliriz. Ne yediğimiz, doğa ile kurduğumuz ilişkiyi belirler.
Seda Orhan Defranceschi
Buğday Derneği Brüksel Temsilcisi
Kaynaklar: World Agriculture Towards 2015, Food and Agriculture Organisation-FAO (2003), Livestock’s Long Shadow, FAO (2006); Cooking up a storm: food, greenhouse gas emissions and our changing climate, Tara Garnett (2008), A Guide to Organic Agriculture, Climate Change and Food Security, IFOAM (2009), Food and life cycle energy inputs: consequences of diet and ways to increase efficiency, Carlsson-Kanyama A, Ekström MP, Shanahan H. (2003)