Nesli dünya çapında tehlike altında bulunan iri başlı deniz kaplumbağalarının (Caretta caretta) elde kalan son yaşam alanlarından biri olan Antalya – Çıralı kumsalının ‘mesire yeri’ adı altında futbol tesislerine dönüştürülmesine izin verilmesi, yalnız ulusal mevzuatımızda ve uluslararası taahhütlerimizde değil, vicdanlarımızda da yer bulması mümkün olmayan bir karardır.
Antalya’nın Çıralı kumsalında I. Derecede Doğal Sit Alanı içinde yer alan 18 dönümlük arazi, 19 Aralık 2011 tarihli Antalya Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu oluruyla Ormanspor’a tahsis edildi. Orman ve Su İşleri Antalya İl Müdürlüğü bünyesindeki Ormanspor Kulübü, alanı sponsor anlaşması ile bir turizmciye ‘günübirlik mesire yeri’ olarak işletilmek üzere kiraya verdi.
1994 yılından bu yana alanda koruma ve izleme çalışmaları yapan ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca, Koruma Amaçlı İmar Planı’nın hazırlanmasıyla görevlendirilmiş olan WWF – Türkiye ve yerel sivil toplum kuruluşları ile yörede yaşayan insanlara ve bilim insanlarına rağmen söz konusu kararın dikte edilmesi şeffaflık ve katılımcılıkla izah edilemeyeceği gibi bunca yıldır doğa koruma adına verilen emeklerin heba olması anlamına gelmektedir. Nesli dünya çapında tehlike altında bulunan İri başlı deniz kaplumbağalarının (Caretta caretta) Akdeniz kıyısındaki son yaşam alanlarından biri olan Antalya – Çıralı kumsalının ‘mesire yeri’ adı altında futbol tesislerine dönüştürülmesine izin verilmemelidir, çünkü;
– Yıllardır ilgili kamu kuruluşları, yöre halkı, sivil toplumu, uzmanları, ziyaretçileri ve gönüllüleriyle 20 yıldan bu yana hep birlikte korunması için gayret sarfettiğimiz Çıralı’yı Çıralı yapan değer, sahilinde deniz kaplumbağasının üremesidir.
– Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 2009/10 sayılı ‘Deniz Kaplumbağalarının Korunması Genelgesi’, taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler ve 2872 sayılı Çevre Kanunu çerçevesinde deniz kaplumbağaları ve yaşama ortamlarının korunması açısından gerekli tedbirlerin uygulanmasına hükmetmektedir.
– Tahsise konu olan 397 Parsel No’lu alan ‘orman arazisi’dir; yenilenmekte olan Koruma Amaçlı İmar Planı’na göre yapılaşmaya kapalıdır ve başka bir amaçla kullanılamaz. Söz konusu Karar’da özel bir öneme ve doğal karaktere sahip olduğu belirtildiği halde alanın, plan onaylanıncaya kadar geçici süreyle kiralanmasının uygun bulunması önemli bir çelişkidir.
– Çıralı, yalnız Olimpos – Beydağları Milli Parkı sınırları içerisinde yer alması ve I. Derecede Doğal Sit Alanı statüsüne sahip olmasıyla değil, insanın doğayla uyum içinde varlığını sürdürebilmesi adına ülkemizdeki en güzel örneklerden biri olmasıyla dünyanın takdirini kazanmış ve birçok köy ve kasabaya ilham kaynağı olmuştur.
– Nitekim, söz konusu alan üzerinde spor tesisleri yapımının gündeme gelmesi üzerine ilgili kurumlara yaptığımız başvuruya TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün 19.10.2011 tarihli yanıtı, ‘deniz kaplumbağaları üreme sahasına olumsuz etkisi nedeniyle söz konusu faaliyetin yapılmasının uygun görülmediği’ yönünde olmuştur.
Hal böyle iken, herhangi bir alanda kurulması mümkün olan bir mesire yeri ya da futbol tesisi için tehlike altındaki bir türün yaşam alanının seçilmesi rasyonel bir yaklaşım değildir. Aksine, bölgede atılacak her adımın, deniz kaplumbağalarının biyolojisi ile uyumlu olması gerekir. Çıralı Koruma Amaçlı İmar Planı’nın hazırlanması da bu gereğin bir sonucudur. Oysa yuvalama alanının sınırında yer alan tesislerin ve işletme sırasındaki faaliyetlerin, türün üremesini olumsuz etkilemesi kaçınılmazdır.
Zira deniz kaplumbağası, yumurta bırakma süreci içinde, yuvalama kumsalı ve çevresindeki ses, ışık ve hareketlerden olumsuz etkilenmekte; hayvanın yuva yapamadan denize dönmesi türün geleceğini tehlike altına sokmaktadır. Giderek artan yapılaşma ile daralan doğal yaşam alanları ve yoğunlaşan insan faaliyetleri, Çıralı’yı, her geçen gün deniz kaplumbağası için daha elverişsiz hale getirmektedir. Tahsise konu olan 397 parsel no’lu orman arazisi üzerinde halen işgaller mevcut iken, böyle bir tesisin yapılmasına izin verilmesi, işgallerin yaygınlaşması bakımından da özendirici bir örnek teşkil edecektir.
WWF – Türkiye Genel Müdürü Tolga Baştak, “Bu şartlar altında alanın kullanıma açılması, Çıralı’yı Çıralı yapan değerlerin erozyona uğrayıp kaybolmasına yeni bir ivme kazandıracaktır. Bu yalnızca Çıralı için değil ülkemiz için geri dönüşü olmayan bir kayıp olacak ve nesli tehlike altında olan Caretta caretta’nın yok oluş süreci hızlanacaktır. Bu nedenle, söz konusu alanda kullanımın daha yoğunlaştırılması yerine, doğal yaşam alanlarımızın korunması ve rehabilite edilmesi yönünde alınacak kararların Antalya Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu ve Orman Bölge Müdürlüğü’nün misyonuna daha uygun olacağına inanıyor, verilen kararın iptal edilmesini talep ediyoruz” dedi.