WWF, geçtiğimiz günlerde 23.’sü yapılan Uluslararası Mavi Yüzgeçli Atlantik Orkinosunu Koruma Komisyonu’nun (International Commission for the Conservation of Atlantic Tunas, ICCAT) bu yılki toplantısında Doğu Atlantik ve Akdeniz için geçen yılki av kotasının arttırılmaması kararını olumlu karşılarken, türün aşırı av baskısına karşı korunabilmesi için alınacak kararlarda bilimsel dayanakların önemine işaret ediyor ve orkinos çiftliklerindeki kayıtların güvenilirliğini sorguluyor.
18 – 25 Kasım 2013’te Cape Town’da bir araya gelen ICCAT’e taraf ülkeler, Doğu Atlantik ve Akdeniz’de geçen yıl 13.400 ton olarak belirlenen av kotasında herhangi bir artış kararı almadı. Bu yılki toplantıda bazı taraf ülkeler, av kotasında bilimsel gerekçeye dayanmayan artış talebinde bulundu. Ancak geçen yılın en önemli kazanımlarından biri olan ‘bilimsellik’ konusu, artış talebinin reddedilmesinde etkili oldu.
WWF’in bu yılki toplantıda ön plana çıkardığı en önemli konulardan biri orkinos çiftliklerindeki izleme çalışmalarının yetersizliğiydi. WWF Akdeniz Program Ofisi Balıkçılık Müdürü Dr. Sergi Tudela “Mavi yüzgeçli Atlantik orkinosunun ticaretinde, kontrolün en az olduğu alanlar, çiftlikler. Denizden yakalanarak çiftliklere konan önemli miktarda orkinos raporlanmıyor. Bu yıl, Akdeniz’deki bir çiftlikte yapılan denetlemede en az 550 ton canlı orkinosun raporlanmadığı ortaya çıktı. Bu rakam, tek başına pek çok ICCAT taraf ülkesinin ulusal kotasından kat be kat fazla. Bu durum gerçekten endişe verici” dedi.
WWF-Türkiye Doğa Koruma Direktörü Dr. Sedat Kalem, “Ölçümlenemeyen, yönetilemez. ICCAT taraflarının, mevcut orkinos stokları hakkında eksiksiz bilgiye sahip olmadan, balıkçılığı doğru yönetmesi mümkün değildir. Bu nedenle gereken araştırmaların düzenli olarak yapılması ve bunun hükümetler tarafından desteklenmesi gerekmektedir. Mavi yüzgeçli Atlantik orkinosu, Batı Atlantik ve Akdeniz’de olduğu gibi ülkemizde de aşırı ve yasadışı avlanma tehdidiyle karşı karşıyadır. Denizlerimizde orkinos avına ilişkin düzenlemeler, Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Belirleyen Tebliğ’de yer almaktadır. Ancak ne yazık ki, yasalarla belirlenmiş olan zaman, boy, ağırlık, kota ve av araçlarıyla ilgili kurallara uyulmuyor. Bunun en son örneği önceki gün Marmara’da yaşanan orkinos katliamıdır. Bu da, daha caydırıcı cezaları ve güçlü denetim uygulamalarını gerektirmektedir” dedi.
Güncel bilimsel veriler ve değerlendirmelerin, orkinosun geleceğini belirlemek açısından 2014’deki ICCAT gündeminde de önemli bir konu olarak yer alması bekleniyor. Bu yılki toplantıda ICCAT Bilim Komitesi, bilimsel çalışmaların yürütülmesi için taraf ülkelere daha fazla destek talebinde bulundu. WWF-Türkiye, ICCAT’e taraf ülkelerden biri olan Türkiye’nin de orkinosun güncel durumuna ilişkin bilgi eksikliğini gidermesi ve balıkçılığın geleceği için ekosistem temelli sürdürülebilir balıkçılık uygulamalarının Akdeniz Havzası’nda yaygınlaştırılması gerektiğini vurguluyor.