24 Saat Kuş Saydılar

Dünya Kuşları Koruma Kurulu’nun (BirdLife International) üyelerince her yıl Ekim ayının ilk hafta sonu, tüm dünyada kutlanan Avrupa Kuş Gözlem Günü için KuzeyDoğa Derneği Iğdır’da 24 saat süren kuş gözlem etkinliği düzenlendi. Iğdır ilinin ilk kuş gözlem ‘Büyük Günü’ (Big Day-24 saatte en çok kuş türü kaydetme günü) olan ve 101 türden 2891 kuşun gözlemlendiği etkinlikte 5 farklı noktada yapılan gözlemler ile Iğdır ili 6 Ekim ‘Big Day’de Adana ile birlikte Türkiye’de en çok kuş türü gözlemlenen il oldu. Üçüncülüğü de 90’ar türle Ankara ve Çanakkale paylaştı.

Bu sene Avrupa’da 38 ülkenin katılımıyla Türkiye’de bu etkinliğin 16 ilde gerçekleştirildiğini belirten KuzeyDoğa Derneği Başkanı Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu, “Iğdır bu 16 ilden biri. Her yıl 6-7 Ekim tarihlerinde bu etkinliğin yapılmasındaki ana neden, kuşların ilkbahar aylarında üremek için kuzeye, kışı geçirmek için de sonbaharda Afrika’ya yaptıkları uzun ve zorlu göç yolculuğuna dikkat çekmek. Kuşların ve yaşam alanlarının korunması gerektiğini hatırlatmak. Yaban hayatımızın çok belirgin ve renkli bir parçası olan kuşlar, doğal çevremizin sağlığının kilit göstergeleridir. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de doğal yaşam alanlarının bozulması ve yok edilmesi, iklim değişikliği, kediler gibi istilacı türler, kaçak avcılık, zehirlenme, yumurta toplama, yüksek gerilim hatları gibi doğal olmayan bariyerler gibi tehditlerden dolayı pek çok yüzlerce kuş türünün popülâsyonu azalmaktadır.

Dünyada, kuş türlerinin yüzde 13,2’sinin soyu tehlike altında, yüzde 9,3’ünün ise soyu tehlikeye girmek üzeredir. Yüzde 1,6’sının soyu ise son 500 yılda tükenmiştir ya da tükendiği düşünülüyor. Yani kuş türlerinin neredeyse dörtte birinin nesli tükenmiş ya da tükenmek üzere. Bu rakamlar, diğer canlılar için daha da yüksek. Ülkemizde ise değerlendirilmesi yapılmış bin 707 hayvan türü içinde dördünün soyu küresel çapta tükenmiş. 275’inin soyu küresel çapta tehlikede, 100 türün soyu tehlikeye açık, 126 tür ile ilgili ise yeterli bilgiye sahip değiliz.

KuzeyDoğa Derneği ekibi bugünün anlam ve önemi göstermek için 24 saat boyunca kuş gözlemledi. Berkan Demir, Emrah Çoban, Jesus Simon ve Kayahan Ağırkaya’dan oluşan 4 kişilik ekip, 400 km’den fazla yol kat ederek farklı kuş gözlem alanlarında, duyulan ve görülen kuşları kaydettiler. Denizi ve sığ gölleri olmayan Iğdır’da 101 tür gözlemleyerek Türkiye birincisi oldular.

Iğdır ilinde kaydedilmiş olan 328 kuş türü, Türkiye kuş türlerinin %68’ini oluşturmaktadır ve bu da Türkiye yüzölçümünün 200’de birinden az bir alanı kaplayan ve denizi olmayan Iğdır’ı Türkiye’de kuşlar için en önemli illerden biri yapmaktadır. Bu türlerin 290’ı, Doğu Anadolu’da en çok kuş türü kaydedilmiş nokta olan Tuzluca Yukarı Çıyrıklı Köyü’ndeki Aras Nehri Kuş Cenneti Kuş Araştırma ve Halkalama Merkezi’nde kaydedilmiştir.”