Bugünden itibaren Anadolu’da üç ay sürecek kış mevsiminin en soğuk günleri başlıyor. Anadolu halk takviminde 90 gün sürecek bu dönem erbain ve hamsin diye ikiye ayrılmıştır. Kırk anlamına gelen ‘erbain’in bir anlamı da ‘zemherir’dir.
22 Aralık günü başlayıp 30 Ocak’ta sona eren kırk günlük süreye erbain ya da zemherir denir. 30 Ocak’ta ‘zemherir’in sona ermesiyle 31 Ocak’ta hamsin başlar. 40 gün devam eden erbain ve 50 gün süren hamsinin toplamı 90 gün etmektedir. 31 Ocak’ta başlayan hamsin 21 Mart’ta sona erer ve nevruz başlar.
Zemheririn son altı günü ile hamsinin ilk altı günü kış mevsiminin en şiddetli soğuklarının yaşanmış olduğu sayılı günlerdir. İşte bu günler gerçek ‘karakış’tır.
Hamsinin içinde cemreler vardır. Cemre sıcaklık artışı demektir. Birer hafta arayla 20 Şubatta ‘hava’ya, 27 Şubatta ‘su’ya ve 5 Mart’ta da ‘toprak’a düştüğü ifade edilen cemreler ile havalar günden güne ısınır.
Yazı ve fotoğraf: İsmail Şahinbaş